Mianem róży określa się rodzaj krzewów należący do rodziny różowatych. To niezwykle popularna w Polsce roślina, którą spotkać można w wielu ogrodach. Wyróżnia się około 150 - 200 gatunków róży.
Wygląd rośliny
są kwiatami wielopłatkowymi dostępnymi w wielu różnych kolorach. Występują one również jako krzewy różane oraz róże pnące i płożące. Wielkość i pokrój róż uzależniony jest od danego gatunku i odmiany. Pędy rośliny osiągają od około 0,5 do około 3 metrów długości. Z czasem drewnieją, pokrywając się pękającą korą o szaro-brunatnej barwie. Liście róż posiadają od 5 do 9 listków. Każdy z nich jest piłkowany na brzegach. Na ogonkach liściowych znajdują się przylistki.
Pochodzenie róż
Róża to roślina wywodząca się ze wschodniej Azji, głównie z Chin. Spotkać można się również z gatunkami pochodzącymi z Ameryki Północnej, Afryki oraz Europy.
Popularne gatunki i grupy róż
- Róże parkowe - to obficie kwitnące przez cały sezon krzewy. Charakteryzują się one odpornością na niskie temperatury i choroby.
- Róże pienne - formy szczepione na pniu, który doskonale sprawdzają się w roli dekoracji ogrodu. Osiąga on wysokość około 120-140 centymetrów.
- Róże pnące - rośliny pozbawione organów czepnych, które opierają się na podporach. Sadzić można je zarówno przy ogrodzeniach, jak i pergolach czy altanach.
- Róże rabatowe - długowieczna odmiana charakteryzują się niskim wzrostem, silnym rozkrzewianiem, niewielkimi wymaganiami glebowymi oraz odpornością na niskie temperatury.
- Róże wielkokwiatowe - najliczniejsza grupa róż, która osiąga wysokość od 50 do 120 centymetrów. Tworzy pełne, duże kwiaty, które są osadzone pojedynczo na szypułce.
- Róża pomarszczona (gatunek botaniczny) - szybko rosnący krzew osiągający 1,5-2 metry wysokości. Posiada on wzniesione, gęsto pokryte kolcami pędy i skórzaste, pomarszczone, omszone od spodu liście. Jej płatki są wykorzystywane do produkcji konfitur różanych.
Występowanie róż
Róża rośnie naturalnie w strefie ciepłego i chłodnego klimatu umiarkowanego charakterystycznego dla półkuli północnej.
Róża wielokwiatowa 'Golden Holstein'
Wymagania i warunki uprawy róż
Jaka ziemia jest najlepsza dla róż?
Róża najlepiej rośnie na lekkiej, żyznej, przepuszczalnej glebie o obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie na poziomie pH 6-6,5 .
Jakie warunki uprawy są najlepsze dla róż?
Róże najlepiej sadzić na stanowiskach słonecznych, gdzie słońce operować będzie przez co najmniej 5-6 godzin dziennie, w szczególności rano. Najlepiej, by były one osłonięte od zimnego wiatru.
Sadzenie róż
Kiedy sadzić róże?
Róże można sadzić zarówno wiosną - od końca marca do końca kwietnia, jak i jesienią - w październiku (posadzone wówczas rośliny mają wystarczająco dużo czasu, by móc się ukorzenić, a wiosną szybciej rozpocząć wzrost).
Gdzie posadzić róże?
Bezpośrednio przed sadzeniem róż, ich korzenie należy skrócić o około 1/3 długości, a nadziemną część przyciąć na wysokość 15-20 centymetrów. Niezbędne będzie również usunięcie martwych, suchych części rośliny. Róże sadzić należy w dołkach o głębokości około 30-50 centymetrów. W ten sposób korzenie będą miały wystarczająco dużo miejsca do wzrostu. Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie gotowego podłoża do róż i zmieszanie go ze znajdującą się w ogrodzie ziemią.
Jak gęsto sadzić róże?
W zależności od gatunku róży, wymagać może ona innej przestrzeni. Przykładowo, róże parkowe sadzi się w ilości 1-3 sztuk na 1 metr kwadratowy. W przypadku róż pnących są to 2-3 sztuki, okrywowych - 3-5 sztuk, a rabatowych i wielokwiatowych - od 5 do 7 sztuk.
Tempo wzrostu róż
Tempo wzrostu róż uzależnione jest od gatunku. Róże pnące osiągać mogą od 200 do nawet 500 centymetrów wysokości. Róże krzaczaste dorastają do 200 centymetrów, wielokwiatowe i pienne - 150 centymetrów, wielkokwiatowe i rabatowe - 100 centymetrów, a miniatury - do 40 centymetrów.
Róża 'Anne Cocker'
Kwitnienie róż
Kiedy kwitną róże?
Termin kwitnienia róż zależy od danej odmiany. Przeważnie rozpoczyna się ono w czerwcu i może trwać aż do jesieni.
Jak pachną róże?
Powstający w płatkach róż olejek eteryczny zawiera ponad 400 różnych substancji. Każdy z gatunków rośliny tworzy swoją własną kompozycję zapachową. Najintensywniej pachną róże rosnące w odpowiednich warunkach, na podłożu o umiarkowanej wilgotności. Ich zapach jest najmocniejszy w parne dni. Niektóre z odmian najmocniej pachną rano, inne - popołudniu lub wieczorem.
Liście róż
Róże posiadają sezonowe, skrętoległe, nieparzystopierzaste z liście z około 5-9 listkami. Z wierzchu są one matowe lub połyskujące, a od spodu - owłosione lub nagie. Liście róż przybierać mogą jajowaty, eliptyczny lub okrągły kształt. Ich brzeg jest przeważnie piłowany. Przylistki są zrośnięte z ogonkiem liściowym.
Owoce róż
Owoce róży mogą mieć barwę purpurową, pomarańczową, czerwoną, fioletowo - czarną, zieloną lub czarną. Posiadają one cały szereg cennych właściwości. Owoce, zwłaszcza gatunków botanicznych (róża pomarszczona, róża jabłkowata) bogate są między innymi w łatwo przyswajalną witaminę C i antyoksydanty, nadają się do suszenia i na przetwory.
Pielęgnacja róż
Kiedy przycinać róże?
Cięcie róż to najważniejszy zabieg pielęgnacyjny. Gwarantuje on zachowanie odpowiedniego kształtu krzewów i pozwala pozbyć się martwych, chorych pędów. Cięcie w pozytywny sposób wpływa na wzrost i kwitnienie róż. W przypadku roślin, które nie są regularnie podcinane, pojawić może się problem z nadmiernym wzrostem pędów, zbyt dużym zagęszczeniem i słabym kwitnieniem. Róże najlepiej przycinać raz do roku, wiosną - pod koniec marca czy w połowie kwietnia, kiedy można już zauważyć, które pędy są żywe. W sezonie pamiętać należy o systematycznym usuwaniu przekwitłych kwiatostanów i odrostów korzeniowych.
Jak ciąć róże?
Róże przycinać powinno się w odległości 0,5-0,8 centymetra od ostatniego zdrowego pąka, najlepiej na płasko, aby zminimalizować powierzchnię rany. Ważne jest używanie ostrych narzędzi, pozostawiających gładką powierzchnię cięcia. To zmniejsza ryzyko infekcji ran przez choroby grzybowe. Cięcie należy przeprowadzać w słoneczne, suche dni.
Podlewanie róż
Róże należy podlewać rano lub po południu w taki sposób, by woda przesiąkła na głębokość około 30 centymetrów. Strumień powinno kierować się na podłoże dookoła podstawy rośliny. Nigdy nie należy zwilżać kwiatów oraz liści róż - sprzyjać może to bowiem rozwojowi grzybów wywołujących choroby, takie jak chociażby czarna plamistość liści. Częstotliwość podlewania zależy od przebiegu pogody i rodzaju podłoża, w którym rosną rośliny.
Nawożenie róż
Pierwsze nawożenie róż należy przeprowadzić wiosną, na przełomie marca i kwietnia, wykorzystując do tego celu nawóz mineralny wieloskładnikowy, zawierający azot, który pobudzi rośliny do wzrostu. Najlepiej sprawdzą się tutaj produkty działające przez kilka miesięcy. Kolejne nawożenie przeprowadzić powinno się latem - najpierw w czerwcu, po kwitnieniu, a następnie w połowie lipca. Od sierpnia do września zaleca się unikanie nawożenia, ewentualnie stosowanie nawozów bazujących na potasie oraz fosforze, które przygotują róże do zimy.
Przesadzanie róż
Róże najlepiej przesadzać jesienią. Będą miały one wówczas czas, aby się zregenerować i rozpocząć wiosenną wegetację odpowiednio wcześnie.
System korzeniowy róż
Róże posiadają głęboki, rozbudowany system korzeniowy.
Róża 'Scentimental'
Jakie odmiany róży do ogrodu?
W ogrodzie dobrze sprawdzać będą się odmiany róż, takie jak:
- ‘Nostalgie’ - odmiana róży wielokwiatowej charakteryzująca się dużymi kwiatami, które na zewnątrz są czerwonawe, a wewnątrz - kremowe, z obrzeżem w kolorze czerwonym.
- ‘New Dawn’ - odmiana osiągająca do 4 metrów wysokości, która zachwyca pachnącymi, półpełnymi, jasnoróżowymi kwiatami.
- ‘Casanova’ - odmiana posiadająca duże, kremowo - żółte kwiaty o średnicy do kilkunastu centymetrów.
Najczęstsze pytania dotyczące uprawy róż
Czy róże są trujące?
Róże nie są roślinami trującymi. Powszechnie wykorzystuje się je do produkcji konfitur, herbat czy nalewek. Nie wszystkie jej gatunki mają jednak zastosowanie kulinarne.
Dlaczego róże usychają?
Usychanie róż związane może być zarówno z suszą, jak i nadmiarem wody (do czynienia mamy wówczas z zatapianiem korzeni). Niekiedy stanowi to objaw choroby grzybowej nazywanej zamieraniem pędów.
Dlaczego róże żółkną?
Żółknienie róż może być spowodowane chorobą grzybową o nazwie wertycylioza. Sprawia ona, że liście żółkną i opadają, a pędy - brązowieją.