Co to jest ściółkowanie?
Ściółkowanie polega na pokryciu powierzchni gleby (czyli rozścieleniu na niej) ściółki, czyli materiału o określonych cechach.
Co daje ściółkowanie?
- uniemożliwia rozwój chwastów poprzez odcięcie dostępu światła
- zmniejszenie strat wody poprzez ograniczenie parowania, co poprawia wilgotność gleby i pozwala nieco zmniejszyć intensywność nawadniania w okresach suszy
- ograniczenie wahań temperatury w ciągu doby, a także ochrona gleby i korzeni zarówno przed przegrzewaniem w trakcie upałów, jak i zbytnim przemarzaniem zimą
- poprawia życie biologiczne gleby
- ściółki naturalne dostarczają substancji organicznej, niezbędnej do produkcji próchnicy, a rozkładając się, uwalniają przyswajalne dla roślin składniki pokarmowe
- odpowiednio dobrana ściółka może w pewnym stopniu korygować odczyn gleby
Trociny
Czym ściółkować?
W uprawie drzew i krzewów ozdobnych, czyli po prostu w ogrodach, znaczenie mogą mieć następujące materiały:
- czarna folia perforowana - polecana jedynie na płaskie powierzchnie, pod nasadzenia mocno rozrastających się lub płożących krzewów (np. Irga drobnolistna 'Streib`s Glossy', Irga rozesłana 'Queen of Carpet', Jałowiec nadbrzeżny 'Emerald Sea', Sosna pospolita 'Slovacja'), których odchwaszczanie byłoby problematyczne. Może się sprawdzić przy zwartych żywopłotach, aby ograniczyć wzrost chwastów w linii roślin, ale szerokość pasa folii nie powinna przekraczać 20-25 cm. Folia bardzo dobrze zatrzymuje wodę, ale ułożona na stoku powoduje jej spływanie. Mało estetyczna, wymaga przykrycia korą lub dekoracyjnymi kamieniami.
- czarna włóknina - dobrze chroni przed chwastami, nie utrudnia przenikania wody do gleby, równocześnie ograniczając parowanie. Polecana przede wszystkim do nasadzeń w formie kompozycji drzew i krzewów. Niezbyt estetyczna, wymaga przykrycia np. korą. Po kilku latach ulega uszkodzeniu, rwie się i wymaga usunięcia lub wymiany.
- włóknina biodegradowalna - coraz powszechniejsza na rynku, produkowana ze skrobi, która jest naturalnym polimerem. Ma wszystkie zalety włókniny, ale odróżnia ją to, że w ciągu 2-4 miesięcy jest rozkładana przez mikroorganizmy glebowe. Polecana raczej dla roślin sezonowych (warzywa, kwiaty jednoroczne), ale może znaleźć zastosowanie także w uprawie krzewów. Zastosowanie agrowłókniny biodegradowalnej ma sens przy sadzeniu młodych, małych sadzonek, które trudno wytrzymują konkurencję z chwastami. Ściółka z włókniny uniemożliwia wzrost chwastów w tym kluczowym okresie i ułatwi start świeżo posadzonym roślinom. Po kilku miesiącach ulega rozkładowi, nie powodując problemów z utylizacją.
- kora - stosunkowo trwała ściółka organiczna, polecana przede wszystkim pod krzewy i drzewa iglaste. Odpowiednio gruba warstwa kory bardzo dobrze chroni przed chwastami i ogranicza przegrzewanie gleby w czasie upałów, a także znacznie zmniejsza straty wody. Rozkład kory następuje powoli, ale jednak zachodzi, zatem ściółka z kory wymaga corocznego uzupełniania.
- trociny - mają średnie działanie zakwaszające, dlatego polecane przede wszystkim pod rośliny kwasolubne, np. borówka wysoka, sterwarcja dzióbkowata, magnolia, hortensja ogrodowa.
UWAGA!
Ze względu na niską zawartość azotu w trocinach i jednocześnie duże zapotrzebowanie na ten składnik, jakie mają mikroorganizmy rozkładające trociny, dochodzi do tego, że bakterie te pobierają azot z gleby (sorpcja biologiczna). Tym samym staje się on niedostępny dla roślin, a te mogą wykazywać objawy jego niedoboru. Z tego powodu, podczas ściółkowania roślin trocinami, konieczne jest uzupełnienie azotu (czyli równoczesne zastosowanie nawozu azotowego). Podobna zasada obowiązuje przy zastosowaniu słomy.
Ściółka leśna
Jak ściółkować?
Technika ściółkowania różni się zależnie od rodzaju ściółki. Ściółki w postaci folii lub włókniny rozkłada się na przygotowaną (odchwaszczoną, spulchnioną, nawodnioną) glebę, ale przed sadzeniem roślin. Jej brzegi należy przykopać ziemią, dodatkowo można ją przytwierdzić do podłoża za pomocą szpilek (które można łatwo zrobić własnoręcznie z miękkiego drutu). Następnie należy wyznaczyć miejsce posadzenia poszczególnych roślin i w tych miejscach naciąć folię/włókninę "na krzyż". Powstałe w wyniku cięcia klapki folii zagiąć pod spód, wykopać dołek, posadzić roślinę, wyłożyć na wierzch zagięte wcześniej klapki. Po zakończeniu sadzenia folię przysypać np. korą.
Ściółki organiczne stosuje się dopiero po posadzeniu roślin. Materiał ściółkujący należy wysypać na dobrze odchwaszczoną, lekko spulchnioną glebę. Ściółek organicznych nie stosuje się na glebę zamarzniętą, ponieważ są one bardzo dobrym izolatorem termicznym, a co za tym idzie, istotnie opóźniają rozmarzanie gleby. W przypadku coraz wyższych temperatur powietrza stymulujących rozwój roślin, może to prowadzić do suszy fizjologicznej. Aby ściółka spełniała swoją rolę, musi mieć odpowiednią miąższość. Ściółka z kory powinna mieć min. 7 cm grubości, optymalna grubość warstwy drobnych trocin to 3-4 cm.