Rośliny na skarpy, umocnienie gruntu oraz zamknięcie powierzchni

Skarpa to malowniczy i atrakcyjny element ogrodu, który wprowadza zróżnicowanie i poprawia estetykę założenia. Najczęściej obecność skarpy wiąże się po prostu z ukształtowaniem terenu, czasem wynika z przeprowadzenia koniecznej niwelacji, a czasem jest kształtowana zupełnie sztucznie, właśnie po to, by urozmaicić ogród przydomowy. Nie zawsze jest więc pożądana, ale w każdym przypadku może stać się bardzo efektownym, a może nawet najciekawszą częścią kompozycji. Wystarczy posadzić na niej dobrze dobrane rośliny.

Na skarpy i do umocnienia gruntu nadają się rośliny o głębokim i mocno rozbudowanym systemie korzeniowym. Dzięki głębokiemu osadzeniu korzeni w głębszych warstwach gleby i gęstej siatce intensywnie rozrastających się korzeni bocznych, drzewa i krzewy są stabilnie umocowane w podłożu, a cząsteczki ziemi są ze sobą lepiej związane. 

Najlepszym sposobem na wzmocnienie skarpy i zabezpieczenie podłoża przed erozją jest obsadzenie jej roślinami, które głęboko się korzenią. Poprzerastana korzeniami ziemia staje się bardziej zwięzła, a jej drobinki są znacznie mniej narażone na wywiewanie przez wiatr (erozja powietrzna) i wypłukiwane przez spływającą wodę (erozja wodna). Prawidłowo obsadzona skarpa jest stabilna i nie zmienia swojego kształtu. To zapewnia bezpieczeństwo obiektów umieszczonych na górze skarpy, spod których ziemia się nie obsypuje, jak i tym znajdujących się pod skarpą, które mogłyby być przysypane przez zsuwającą się ziemię. 

Jakie rośliny są najlepsze na skarpy i do umocnienia gruntu?

Na skarpy polecamy rośliny szybko rosnące, ale niezbyt wysokie. Najważniejszą cechą roślin na skarpy jest ich głęboki system korzeniowy. Najlepiej w roli roślin wzmacniających skarpy i inne grunty sprawdzają się następujące krzewy o pokroju wzniesionym:

• sosna kosodrzewina 
• rokitniki, ‘Sirola’, ‘Krasavice’ czy ‘Słoneczko’ z odmian żeńskich ‘Pollmix 3’ lub ‘Hikul’ z odmian żeńskich. Na skarpy bardzo dobrze nadaje się także rokitnik bezodmianowy, rozmnażany z siewu
• róża pomarszczona
• żarnowce

Na skarpach bardzo chętnie sadzone są rośliny płożące, np. 

• jałowce płożące, np. jałowiec dahurski ‘Expansa Aureovariegata’, jałowiec Pfitzera ‘Golden Joy’, jałowiec pospolity ‘Greenmantle’, jałowiec płożący ‘Golden Carpet’
• irgi płożące, np. irga Dammera ‘Mooncreeper’, irga drobnolistna ‘Streib’s Glossy’ i ‘Streib’s Findling’, irga rozesłana ‘Eichholz’ czy irga szwedzka ‘Coral Beauty’
• sosna pospolita ‘Slovacja’
• trzmielina Fortune’a, np. odmiany ‘Emerald Gaiety’ lub ‘Gold Tip’
• barwinek
• róże okrywowe, np. ‘Fairy’ lub ‘Yellow Fairy’

Do obsadzania skarp doskonale nadają się także pnącza, które nie tylko wzmacniają skarpę za pomocą korzeni, ale także chronią wierzchnią warstwę gleby przed nadmiernym przesychaniem, wiatrem oraz wypłukiwaniem przez wodę. Z powodzeniem możesz na skarpie posadzić:

• winobluszcz pięciolistkowy
• bluszcz pospolity - także na skarpy o wystawie północnej

Jak skomponować rośliny na skarpy?

Aby wizualnie zwiększyć wysokość skarpy, u jej szczytu należy sadzić rośliny wyższe, stojące, natomiast u podstawy - rośliny niskie i płożące. Takie skomponowanie roślin powoduje także, że cała skarpa może być obsadzona równomiernie na całej wysokości (co ma znaczenie z punktu widzenia jej trwałości), a wszystkie rośliny są dobrze wyeksponowane i nie zasłaniają się wzajemnie. 

Unikaj dużego rozdrobnienia - lepiej wyglądają większe jednorodne “plamy”, niż miszmasz, który robi wrażenie chaosu i nieuporządkowania. Posadź rośliny w większych grupach, nierównomiernie lub w określonym porządku. Ciekawie wyglądają kompozycja z dwóch gatunków, wyższego w górnej części i niższego w dolnej, gdy granica między nimi ma kształt fali lub zygzaka. Powtarzający się co jakiś czas soliter - np. kulista sosna na pniu - dodaje charakteru i dodatkowo porządkuje przestrzeń.  

Jak często podlewać rośliny na skarpie? 

Podłoże na skarpie bardzo szybko przesycha. Dlatego świeżo posadzone i jeszcze nieprzekorzenione rośliny wymagają starannego podlewania. Unikaj jednak polewania skarpy silnym strumieniem, ponieważ przyczynisz się do wypłukiwania ziemi (erozji wodnej). Aby spowolnić spływanie wody z podlewania i opadów, nad każdą posadzoną rośliną ukształtuj niewielki dołek w kształcie szerokiej niecki, w której woda będzie się zatrzymywać i powoli wsiąkać w bliskim sąsiedztwie korzeni. 

Zachowaj umiar w podlewaniu i rób coraz dłuższe przerwy pomiędzy kolejnymi podlewaniami. Podłoże musi przesychać. Jeśli byłoby cały czas optymalnie wilgotne, rośliny nie będą się dobrze krzewić. Roślina głęboko i mocno korzeni się w poszukiwaniu wody. Jeśli wody jest pod dostatkiem w wierzchniej warstwie gleby, korzenie będą się rozwijać płytko. Rośliny o płytkim systemie korzeniowym nie są dostatecznie dobrym stabilizatorem skarpy, a w razie nagłego zaprzestania podlewania szybko mogą zasychać.