Żylistki (Deutzia)
Żylistki (Deutzia) nie występują naturalnie w Polsce - uprawiane u nas gatunki zostały sprowadzone z Chin oraz z Ameryki Środkowej. Są to zwykle niezbyt wysokie, za to pięknie kwitnące krzewy, niewymagające w uprawie.
Jak wygląda żylistek?
Żylistki to krzewy, które - zależnie od gatunku i odmiany - mogą dorastać do 80 cm lub do 3 m wysokości. Ich liście mają owalny lub wydłużony kształt i pokryte są sztywnymi włoskami, nadającymi im szorstkość.
Jak i kiedy kwitnie żylistek?
Żylistki kwitną początkiem lata, zwykle na przełomie czerwca i lipca. Kwiaty białe, kremowe lub różowe, dzwonkowate, o płatkach rozpostartych, u wielu odmian pełne. Kwiaty są zebrane w okazałe, bardzo bogato wyglądające kwiatostany. Żylistki zazwyczaj kwitną bardzo obficie, pokrywając się nieprzeliczonymi kwiatami.
Jakie wymagania ma żylistek?
Żylistek jest łatwy w uprawie i niewymagający w stosunku do podłoża. Preferuje gleby przepuszczalne, próchniczne, raczej lekkie, świeże, ale także przesychające.
Chociaż optymalnym stanowiskiem do uprawy żylistka jest pełne słońce, posadzony w umiarkowanym cieniu także będzie dobrze rósł i zakwitnie całkiem obficie.
Mrozoodporność żylistka jest dobra, chociaż może się zdarzyć, że część pędów zostanie uszkodzonych przez duże mrozy lub wiosenne przymrozki. Nie ma to jednak większego wpływu na stan i zdrowie krzewu, który bardzo dobrze się regeneruje. Jedynym skutkiem może być słabsze kwitnienie w pierwszym roku po przemarznięciu.
Młode, niezdrewniałe pędy żylistków są wrażliwe na brak wody, dlatego może się zdarzyć, że w czasie upałów rosnące w pełnym słońcu krzewy mogą więdnąć, nawet pomimo podlewania. Jest to spowodowane tym, że krzew nie nadąża z dostarczaniem wody z gleby do wierzchołków pędów. O ile ten stan nie trwa zbyt długo, jest w pełni odwracalny i chociaż okresowo osłabia roślinę, nie niesie trwałych konsekwencji.
Jak ciąć żylistek?
Żylistek należy ciąć regularnie i odważnie. Niecięte krzewy tracą ładny pokrój i “łysieją” od dołu. Regularne przycinanie żylistków pozwala na uzyskanie i zachowanie ich estetycznego, zgrabnego wyglądu oraz coraz obfitsze kwitnienie.
Żylistki kwitną na pędach dwuletnich, a ich pąki zawiązują się w roku poprzedzającym kwitnienie, dlatego cięcie należy przeprowadzać latem, po przekwitnięciu. Młode krzewy należy ciąć nisko, na wysokość 10-20 cm albo tuż nad najniższym rozgałęzieniem, aby skłonić je do rozkrzewiania się. Kilkuletnie krzewy, zwłaszcza u gatunków mocno rosnących (żylistek szorstki, żylistek okazały) można ciąć trochę wyżej (40-60 cm). U krzewów starszych zaleca się wycinanie najstarszych pędów tuż przy ziemi i skracanie pozostałych do min. połowy wysokości. Stare, zaniedbane krzewy można odmłodzić, wycinając najstarsze i najgrubsze pędy, a pozostałe przycięcie na wysokość 20-30 cm.
Jakie zastosowanie ma żylistek?
Pięknie i obficie kwitnące żylistki są bardzo chętnie sadzone w ogrodach przydomowych, ale także na terenach zieleni publicznej, w miastach i w parkach. Najlepiej wyglądają sadzone w grupach, ciekawie prezentują się także jako element kompozycji roślinnych. Nadają się także do prowadzenia w formie żywopłotu, ale nie ciętego zbyt intensywnie: aby żylistki obficie kwitły, należy je ciąć tylko raz w roku, po kwitnieniu.
Gatunki i odmiany żylistków:
Żylistek karbowany 'Pride of Rochester' - odmiana o pełnych, dwubarwnych kwiatach. Dorasta do 2 m wysokości
Żylistek mieszańcowy - dorasta do 1,5 m wysokości, kwiaty ciemnoróżowe
Żylistek mieszańcowy 'Mont Rose' - odmiana o kwiatach fioletowo-różowych
Żylistek mieszańcowy 'Pink Pom-Pom' wyróżnia się wyjątkowo okazałymi, pomponiastymi kwiatostanami
Żylistek mieszańcowy 'Strawberry Fields' dorasta do dwóch metrów, kwiaty dwubarwne, bardzo dekoracyjne
Żylistek mieszańcowy 'Tourbillon Rouge' odmiana o misternych, różowych kwiatach
Żylistek ningpoński - bardzo rzadki w uprawie gatunek żylistka, endemit dla Chin. Dorasta do 1 m i kwitnie na biało
Żylistek okazały - dorastający do 3 m, duży krzew, bardzo obficie kwitnący. Kwiaty śnieżnobiałe
Żylistek okazały 'Staphyleoides' - dorastający do 1,5 m odmiana o pełnych, czysto białych kwiatach
Żylistek różowy 'Campanulata' ma kwiaty pojedyncze, dzwoneczkowate, dwubarwne: karminowo-białe. Dorasta do 1 m wysokości
Żylistek różowy 'Carminea' dorasta do 1,5 m, kwiaty o płatkach rozpostartych, ciemnoróżowych na zewnątrz i prawie białych wewnątrz
Żylistek szorstki - dorasta do 3 m, kwiaty białe, pojedyncze, ale zebrane w bardzo efektowne kwiatostany