Rośliny endemicznych i reliktowe
Rośliny określane mianem endemitów lub reliktów to gatunki typowe dla danego czasu lub miejsca. Stanowią ciekawostkę botaniczną i poprzez swoją unikatowość mogą być rarytasem dla miłośników roślin i kolekcjonerów.
Gatunki endemiczne to rośliny, które naturalnie występują tylko na określonym, ograniczonym obszarze i nie są spotykane nigdzie indziej. Na tym obszarze zwykle występują specyficzne warunki, które spowodowały, że rośliny wykształciły cechy przystosowawcze, które odróżniają je od spokrewnionych roślin. Przykładem endemitu jest sosna błotna (Pinus rotundata), czasem uważana za podgatunek sosny kosodrzewiny. Rośnie ona jedynie na torfowiskach, czyli w zupełnie innych warunkach niż zwykła kosodrzewina. I o ile kosodrzewina zawsze rośnie w formie krzewu nie przekraczającego zwykle 3 m wysokości, sosna błotna może przybierać kształt drzewa o symetrycznej koronie, dorastającego nawet do 10 m wysokości.
Gatunki reliktowe natomiast to rośliny, które rosły na Ziemi przed tysiącami lub nawet milionami lat wśród innych, podobnych gatunków. W miarę upływu czasu niemal wszystkie rosnące wówczas rośliny wyginęły, nie przystosowując się do warunków zmieniającego się świata. W ich miejsce powstawały nowe gatunki, lepiej przystosowane. Ale niektóre rośliny przetrwały w niezmienionej formie. Najbardziej znanym gatunkiem reliktowym jest miłorząb dwuklapowy. Natomiast na przestrzeni kilkudziesięciu ostatnich lat odkryto dwa gatunki - metasekwoja chińska i wolemia szlachetna - znane wcześniej jedynie ze skamielin. Dużym zaskoczeniem było odnalezienie żywych przedstawicieli tych kopalnych roślin.
