Żywopłot z cisa

Cis (Taxus) to długowieczny, zimozielony krzew iglasty, który jest świetnym materiałem na całoroczne, ozdobne żywopłoty. Tworzy zagęszczoną i zbitą ścianę ciemnej zieleni, doskonale reaguje na strzyżenie, po którym jeszcze lepiej się krzewi i zagęszcza. 

 Jak wygląda żywopłot z cisa?

Żywopłot z cisa jest zimozielony, gęsty i zwarty. Zależnie od odmiany cisa, sposobu sadzenia żywopłotu i metody cięcia, może tworzyć wąskie ściany lub grube, szerokie bloki. Młode przyrosty często mają nieco inny kolor niż starsze igły, dzięki temu wiosną żywopłot z cisa zyskuje nowe, żywsze kolory i przedstawia się w radośniejszej odsłonie. Żeńskie osobniki cisa wykształcają intensywnie czerwone, mięsiste owoce, które są dodatkową ozdobą żywopłotu. 

 Jak wygląda żywopłot z cisa zimą?

Cis jest rośliną iglastą zimozieloną, nie zrzuca igieł, więc zimą wygląda tak samo jak w pozostałych porach roku. Zależnie od odmiany, igły cisa mogą mieć kolor ciemnozielony lub złoty. Zarówno głęboka, nasycona zieleń u odmian zielonych, jak i złotożółty, rozjaśniający kolor odmian barwnych bardzo dobrze prezentuje się na tle śniegu. Na krzewach cisów odmian żeńskich przez całą zimę mogą się utrzymywać jaskrawoczerwone owoce, dzięki którym żywopłot z cisa nabiera dodatkowego uroku.  

Najlepsze cisy na żywopłot

Szeroki wybór gatunków i odmian cisa pozwala na dobranie roślin w taki sposób, aby uzyskany z nich żywopłot w jak największym stopniu odpowiadał Twoim potrzebom i wyobrażeniom.

Cis pospolity - na szerokie żywopłoty o ciemnozielonych igłach. Wymaga regularnego cięcia.

Cis pośredni ‘Hicksii’ - żeńska, owocująca odmiana cisu o kolumnowym pokroju. Rośnie dość szybko. Cięcie umiarkowane.

Cis pośredni ‘Hilli’ - rośnie podobnie jak ‘Hicksii’, ale jest odmianą męską i nie wytwarza owoców. Do tworzenia żywopłotów wąskich i labiryntów.

Cis pospolity ‘Aurea Decorta’ - polska, stara odmiana o szerokim, rozłożystym pokroju i żółtozielonych wiosennych przyrostach. Nadaje się przede wszystkim na żywopłoty szerokie. 

Cis pospolity ‘Fastigiata Aureomarginata’ wyróżnia się wąskim, pionowym pokrojem i igłami żółto-zielonymi przez cały rok. Na żywopłoty wąskie, o żywej, jasnej barwie. 

Jakie wymagania ma żywopłot z cisa?

Gleba

Najpiękniejszy żywopłot z cisa można uzyskać na glebach przepuszczalnych, wilgotnych lub świeżych, zasobnych, o odczynie zbliżonym do obojętnego; cisy lubią gleby wapienne. Ale cisy są tolerancyjne i mogą być sadzone także na glebach słabszych i mniej żyznych. Trudne natomiast może być utrzymanie w dobrej kondycji żywopłotu z cisa na podłożu kwaśnym, podmokłym lub bardzo suchym, piaszczystym. 

Stanowisko

Żywopłot z cisa dobrze rośnie zarówno w pełnym słońcu, jak i w cieniu. Cis jest gatunkiem, który lepiej niż inne krzewy znosi zacienienie i doskonale nadaje się na żywopłoty w miejscach o północnej wystawie oraz pod okapem drzew dających duży cień.

Mrozoodporność cisów

Cisy charakteryzują się dobrą mrozoodpornością, mogą być uprawiane w całej Polsce. Cisy żywopłotowe nie wymagają osłaniania na zimę. Warto jednak pamiętać o podlewaniu jesienią i zimą, przed nastaniem mrozów, a także w czasie odwilży, ponieważ cisy, chociaż niewrażliwe na mróz, mogą być wysuszane przez mroźne, wschodnie wiatry. 

Sadzenie żywopłotu z cisa

Metody sadzenia żywopłotu z cisa

Żywopłot z cisa najczęściej sadzi się w jednym rzędzie, chociaż w celu szybkiego uzyskania szerokiej ściany można sadzić rośliny w dwóch rzędach. 

Rozstaw zależy od odmiany i sposobu sadzenia: 

• Odmiany kolumnowe w żywopłocie jednorzędowym należy sadzić co 20-30 cm
• Odmiany rozłożyste w żywopłocie jednorzędowym należy sadzić co 30-40 cm
• Odmiany kolumnowe w żywopłocie dwurzędowym należy sadzić co 30-40 cm w rzędzie, odstęp między rzędami 20-30 cm
• Odmiany rozłożyste w żywopłocie dwurzędowym należy sadzić co 40-50 cm w rzędzie, odstęp między rzędami 30-40 cm

Termin sadzenia żywopłotu z cisa

Termin sadzenia żywopłotu z cisa zależy od tego, czy masz do dyspozycji sadzonki w pojemnikach, czy kopane z gruntu. 

Żywopłot z cisów rosnących w pojemnikach można sadzić w dowolnym terminie, zarówno wiosną i jesienią, jak i latem, a nawet zimą, jeśli tylko ziemia nie jest zamarznięta. W czasie wysadzania roślin z pojemników nie dochodzi do uszkodzenia systemu korzeniowego, pobieranie wody nie jest w żaden sposób osłabione i nie ma ryzyka nieprzyjęcia roślin. 

Cisy kopane z bryłą korzeniową należy sadzić na przełomie lata i jesieni. Najlepszym terminem jest koniec sierpnia i wrzesień. W tym okresie rośliny najintensywniej się korzenią i posadzone wtedy zdążą się przekorzenić przed nadejściem zimy.

Technika sadzenia żywopłotu z cisa

Cisy mają dość wrażliwy system korzeniowy i sadzenie żywopłotu z cisa kopanego wymaga staranności i uwagi, aby nie doprowadzić do nadmiernego uszkodzenia korzeni. Wysadzanie roślin z pojemników jest znacznie łatwiejsze i obciążone mniejszym ryzykiem niepowodzenia.

• Aby posadzić rośliny, wykop dołki nieco większe niż objętość bryły korzeniowej rośliny. Jeśli gleba nie jest optymalna dla uprawy cisa, dołki powinny być trochę głębsze; na ich dno wsyp 10-centymetrową warstwę podłoża spełniającego wymagania cisa. 
• Umieść system korzeniowy w dołku i trzymając roślinę pionowo, wypełnij pozostałą przestrzeń w dołku sypkim, ale wilgotnym podłożem. Kilkukrotnie, delikatnie potrząśnij rośliną, aby podłoże wypełniło wszystkie puste otwory. 
• Mocno, ale delikatnie ubij podłoże wokół świeżo posadzonej rośliny. 
• Bardzo obficie podlej świeżo posadzone rośliny, aby woda zapełniła cały dołek. Dzięki temu pozbędziesz się przestrzeni powietrznych wokół korzeni i sprawisz, że mokra gleba obtoczy korzenie nie dopuszczając do ich przesychania. 
• Nie stosuj nawozów, ani bezpośrednio przed sadzeniem, ani tuż po nim.

Przycinanie żywopłotu z cisa

Cisy rosną powoli i samoistnie dobrze się zagęszczają, dlatego nie wymagają zbyt intensywnego cięcia formującego. 

Pierwsze cięcie

Nie ma potrzeby przeprowadzania cięcia tuż po nasadzeniu. Poczekaj, aż rośliny przekorzenią się w nowym miejscu i podejmą wzrost. Możesz przeprowadzić delikatne cięcie, aby wyrównać krzewy i nadać świeżo posadzonemu żywopłotowi schludny, zadbany wygląd.
Jeśli posadziłeś cisy, które są dość wysokie, ale słabo zagęszczone w dolnej części, możesz je ściąć na wysokości 20-30 cm, aby rozkrzewiły się tuż nad ziemią. Takie cięcie należy przeprowadzić wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji, lub latem, najlepiej w sierpniu. 

Cięcie regularne w czasie wzrostu

Cięcie żywopłotu z cisa można przeprowadzać raz lub dwa razy do roku. Najlepszym terminem jest początek okresu wegetacji. Cięcie odmian kolumnowych zwykle ogranicza się do wyrównywania rosnących w górę przyrostów. Rosnące szeroko, rozłożyste odmiany należy ciąć nie tylko z wysokości, ale także po bokach, nadając żywopłotowi oczekiwany kształt. 

Najlepszym kształtem przekroju żywopłotu z cisa jest trapez. Szerszy dół żywopłotu i węższa góra pozwalają na dobre doświetlenie roślin na całej wysokości, dzięki czemu cały żywopłot jest w równie dobrej kondycji. 

Ponieważ cis jest krzewem wyjątkowo odpornym na zacienienie, wolno rosnącym i łatwo zagęszczającym się, bardzo dobrze nadaje się także do tworzenia żywopłotów o nietypowym, a nawet fantazyjnym pokroju. Jeśli masz pomysł na żywopłot z cisa o oryginalnym kształcie - nie wahaj się i urzeczywistnij swój zamysł!

Cięcie żywopłotu z cisa po uzyskaniu docelowej wysokości

Kiedy żywopłot z cisa osiągnie wysokość, która Ci odpowiada, cięcie będzie polegało na mocnym skracaniu nowych przyrostów, aby zachować uzyskany rozmiar i kształt. 

Jak uprawiać żywopłot z cisa?

Podlewanie

Regularnego podlewania wymaga tylko świeżo posadzony żywopłot z cisa. Szczególną uwagę musisz poświęcić żywopłotowi posadzonemu późną wiosną i latem, zwłaszcza jeśli zdarzy się okres suszy i upałów. Starsze cisy dobrze radzą sobie z okresową suszą i podlewania będą wymagać tylko wyjątkowo, w razie przeciągającego się braku deszczu i wysokich temperatur. 

Zadbaj o odpowiednie nawodnienie cisów także jesienią, aby uodpornić je na wysuszające działanie zimowych wiatrów. 

Nawożenie 

Nawożenie żywopłotu z cisa rozpocznij dopiero wtedy, gdy rośliny przyjmą się na nowym miejscu i podejmą wzrost. Nawożenie przeprowadź wczesną wiosną, kiedy cis rozpoczyna wegetację. Na mniej zasobnych i przepuszczalnych glebach możesz zastosować drugą dawkę nawozu w czerwcu. Nigdy nie nawoź żywopłotu z cisa później niż w lipcu. 

Stosuj nawozy uniwersalne, wieloskładnikowe, najlepiej kompleksowe, zawierające wszystkie niezbędne makro- i mikroelementy. Doskonałym nawozem spełniającym te parametry jest kompost i przefermentowany obornik, ale dobrze zbilansowane nawozy mineralne również dobrze się sprawdzą. 

Cisy nie lubią zbyt kwaśnego podłoża, dlatego unikaj nawozów zakwaszających (fizjologicznie kwaśnych). 

Jak odmłodzić żywopłot z cisa?

Stary i zaniedbany żywopłot z cisa możesz odmłodzić przez odpowiednie cięcie. Cis jest gatunkiem bardzo żywotnym, który ma wiele pąków śpiących nawet na starych pniach. Mocne przycięcie krzewów sprawi, że pąki śpiące uaktywnią się i wypuszczą młode pędy z dolnych odcinków pnia i gałęzi. 

Jeśli chcesz odmłodzić żywopłot z cisa, przytnij go z góry na żądaną wysokość. Możesz to zrobić nawet na wysokości 50 cm. Początkowo żywopłot będzie wyglądał źle, ale już w ciągu kilku miesięcy odbije i zagęści się młodymi, świeżo wyrośniętymi pędami. 

Cięcie odmładzające przeprowadź wczesną wiosną, aby wykorzystać czas, w którym wzrost roślin jest najszybszy, a zdolność do regeneracji największa. Zastosuj większą dawkę nawozów bogatych w azot, aby pobudzić rośliny do przyrostu. 

Czy warto sadzić żywopłot z cisa?

Żywopłot z cisa to niezawodny, łatwy w uprawie i bardzo atrakcyjny żywopłot, który stanie się ozdobą ogrodu czy działki, ale także parku czy terenów zieleni publicznej. 

• Cisowy żywopłot jest ozdobny przez cały rok, niezależnie od pory roku. 
• Cisy nie są wrażliwe na choroby ani szkodniki, więc żywopłot nie będzie wymagał dodatkowych zabiegów ochronnych. 
• Cis pospolity pochodzi z naszego klimatu, jest łatwy w utrzymaniu i nie stanowi zagrożenia dla środowiska
• Czerwone osnówki (owoce) wyrastające na okazach żeńskich są pokarmem i przysmakiem dla wielu gatunków ptaków
• Gęsty, całoroczny żywopłot z cisa jest doskonałą kryjówką dla ptaków i innych drobnych zwierząt, co wpływa na poprawę bioróżnorodności
• Łatwość w utrzymaniu i formowaniu pozwalają na formowanie nieregularnych kształtów żywopłotu 
• Żywopłoty z cisa nadają się do tworzenia roślinnych labiryntów

Jak szybko rośnie żywopłot z cisa?

Żywopłot z cisa rośnie dość wolno, ale stabilnie. Zależnie od odmiany, roczne przyrosty mogą wynosić 10-30 cm. Aby uzyskany żywopłot był równomierny i dobrze zagęszczony, przyrosty należy skracać o ok. 50%.  

Uzyskanie żywopłotu o wysokości 1,50 m w przypadku odmian szybkorosnących może potrwać 8-10 lat.