Żywopłot z bukszpanu

Żywopłoty z bukszpanu są typowe dla ogrodów w stylu francuskim. Niskie, starannie strzyżone i formowane żywopłoty z bukszpanu wyznaczające ścieżki i rabatki oraz tworzące rozmaite, zwykle symetryczne kształty, były nieodzownym elementem dziedzińcó wielu europejskich pałaców i zamków, także tych zamieszkiwanych przez królów. 

Stosunkowo wolny wzrost, umiarkowane wymagania, bardzo dobra regeneracja po cięciu i całoroczny, elegancki wygląd bukszpanu sprawiły, że od wieków był on wykorzystywany do zakładania misternych i precyzyjnych niskich żywopłotów i obwódek. Chociaż zmieniły się ludzkie gusta, a na rynku dostępnych jest wiele nowych, robiących furorę, gatunków roślin, klasyczny i niezawodny bukszpan pozostaje podstawowym krzewem na eleganckie, zimozielone, niskie żywopłoty.

Jak wygląda żywopłot z bukszpanu?

Żywopłot z bukszpanu prawie zawsze jest spotykany w formie strzyżonej. Formowany żywopłot z bukszpanu ma proste, starannie przystrzyżone boki i wierzchołek i w każdej płaszczyźnie jest niemal pozbawiony nierówności, a wszystkie krawędzie mają kąt prosty. Przez cały rok jest zielony i wykwintny, porządkuje przestrzeń i nadaje jej szyku. 

Bukszpan można także prowadzić w postaci żywopłotu nieformowanego. Taki żywopłot dobrze wpisuje się w ogrody w stylu rustykalnym lub naturalistycznym. Tworzy zwartą ścianę zieleni, ale bujne, obfite krzewy o naturalnym, zaokrąglonym pokroju przywodzą na myśl raczej dziki, zapomniany ogród niż odmierzany od linijki dworski dziedziniec.  

Jak wygląda żywopłot z bukszpanu zimą?

Bukszpan jest krzewem zimozielonym, utrzymującym liście przez cały rok. Żywopłot z bukszpanu zimą jest równie atrakcyjny jak w pozostałe pory roku. Także w czasie zimowych miesięcy jest ulistniony, ciemnozielony i gęsty. 

Najlepsze bukszpany na żywopłot

Bukszpan wieczniezielony ‘Edgar Anderson’ o naturalnie zaokrąglonym, zwartym pokroju. Doskonale reaguje na cięcie i formowanie

Bukszpan wieczniezielony ‘Toy’ początkowo rośnie dość wąsko, z czasem tworzy pokrój kulisty. Doskonały na strzyżone, wąskie obwódki 

Bukszpan koreański - niestrzyżony rośnie dość szeroko i przewiesza się, regularnie cięty mocno się zagęszcza i pozwala formować się w dowolny kształt. 

Bukszpan wieczniezielony ‘Latifolia Maculata’ charakteryzuje się jasnymi przyrostami oraz ciekawymi przebarwieniami na dorosłych liściach

Jakie wymagania ma żywopłot z bukszpanu?

Gleba

Żywopłot z bukszpanu najlepiej rośnie na glebach przepuszczalnych, próchnicznych i żyznych, o odczynie zbliżonym do obojętnego. Bukszpany tolerują gleby wapienne, źle znoszą podłoża kwaśne, dlatego w przypadku gleb o zbyt niskim pH, warto wyrównać odczyn poprzez wapnowanie. Krzewy nie są zbyt wymagające co do rodzaju gleby, dobrze rosną zarówno na glebach gliniastych, jak i luźnych, piaszczystych. Żywopłot z bukszpanu wytrzymuje okresową suszę, nie znosi natomiast stojącej wody, dlatego nie należy go zakładać na niezdrenowanych glebach podmokłych.

Stanowisko

Zimozielony żywopłot z bukszpanu jest wrażliwy na wysuszające, mroźne wiatry, dlatego należy sadzić go w miejscach osłoniętych i zacisznych. Najlepiej rośnie w pełnym słońcu, jednak lekki cień także jest akceptowalny.

Mrozoodporność bukszpanów

Żywopłot z bukszpanu charakteryzuje się dużą mrozoodpornością i nie jest uszkadzany przez niskie temperatury. Szkody mogą być natomiast wyrządzane przez mroźny wiatr, który wysusza liście w momencie, kiedy ziemia jest zamarznięta i roślina nie jest w stanie uzupełniać wody poprzez korzenie. Proces ten może być wzmacniany poprzez duże nasłonecznienie, które także prowadzi do zwiększonej utraty wody przez liście.
Aby ustrzec żywopłot z bukszpanu przed zimowym przesychaniem, należy go jesienią dobrze podlewać. Rośliny rosnące w otwartym terenie warto okrywać agrowłókniną lub cieniówką, jeśli pogoda będzie słoneczna i mroźna, a niskim temperaturom będzie towarzyszył intensywny wiatr. 

Sadzenie żywopłotu z bukszpanu

Metody sadzenia żywopłotu z bukszpanu

Żywopłot z bukszpanu można sadzić w jednym lub w dwóch rzędach. Ważny jest odpowiedni rozstaw, zależny od metody sadzenia i oczekiwanych efektów. Aby uzyskać gęsty i zwarty żywopłot, bukszpany należy posadzić dość gęsto

• żywopłot niski, jednorzędowy - rośliny co 10-15 cm
• żywopłot niski, dwurzędowy - rośliny co 10-15 cm w rzędzie i 20 cm między rzędami
• żywopłot wysoki (powyżej 100 cm) - rośliny co 15-25 cm
• żywopłot wysoki niestrzyżony (szpaler) - rośliny co 30-40 cm

Termin sadzenia żywopłotu z bukszpanu

Bukszpan uprawiany i sprzedawany jest w pojemnikach, więc termin zakładania żywopłotu z bukszpanu jest dowolny. Możesz go sadzić w dowolnej porze roku, pod warunkiem, że ziemia nie jest zamarznięta albo mocno przesuszona. W przypadku sadzenia w terminie późnowiosennym lub letnim pamiętaj o starannym i regularnym podlewaniu w czasie letnich miesięcy. 

Technika sadzenia żywopłotu z bukszpanu

Bukszpany w żywopłocie sadzi się bardzo gęsto, dlatego najłatwiejszym sposobem jest wykopanie nie pojedynczych dołków, ale rowka na głębokość wyjętej z doniczki bryły korzeniowej i szerokość nieco większą niż szerokość doniczki. W wykopanym rowku ustaw rośliny w odpowiedniej odległości od siebie, a wolną przestrzeń pomiędzy bryłami korzeniowymi wypełnij sypkim, ale wilgotnym podłożem, które ubij, a następnie ewentualnie uzupełnij. 

Bukszpany powinny być sadzone na taką samą głębokość, na jaką rosły wcześniej. W przypadku gleb lekkich dopuszczalne jest posadzenie o 2-3 cm głębiej. 

Po posadzeniu bardzo obficie podlej rośliny, aż do uzyskania błota. 

Przycinanie żywopłotu z bukszpanu

Pierwsze cięcie

Bezpośrednio po posadzeniu przytnij żywopłot z bukszpanu w taki sposób, aby wyrównać wysokość i szerokość posadzonych roślin. Jeśli posadzone krzewy nie są dostatecznie rozgałęzione u nasady, możesz je przyciąć mocniej. To pobudzi je do krzewienia się tuż nad ziemią.
Jeśli sadzenie żywopłotu z bukszpanu miało miejsce jesienią lub bardzo wczesną wiosną, wstrzymaj się z pierwszym cięciem do wiosny, kiedy temperatury nie będą już spadać poniżej 0 st. C. 

Cięcie regularne w czasie wzrostu

Formowane, regularne, niskie żywopłoty i obwódki z bukszpanu przycinaj kilkukrotnie w ciągu roku, systematycznie skracając młode przyrosty do wysokości 3-5 cm. Dzięki temu żywopłot będzie bardzo gęsty na całej wysokości. Unikaj cięcia w pełnym słońcu, zwłaszcza w czasie upałów. 

Luźne i swobodne żywopłoty z bukszpanu wystarczy przycinać dwa razy w roku, lekko ścinając wierzchołki młodych pędów. To pozwoli na uzyskanie dość luźnego, ale jednak rozkrzewionego i równomiernego żywopłotu. 

Cięcie żywopłotu z bukszpanu po uzyskaniu docelowej wysokości

Żywopłot z bukszpanu, który osiągnął już oczekiwaną wysokość, nadal należy regularnie przycinać. Cięcie należy wykonywać kilkukrotnie w ciągu roku, przycinając tylko nieznacznie wyżej, niż ostatnim razem. Regularne i staranne przycinanie żywopłotu z bukszpanu pozwala na utrzymanie jego idealnego kształtu i wyrafinowanej formy przez co najmniej kilkadziesiąt lat. 

Jak uprawiać żywopłot z bukszpanu?

Podlewanie

Świeżo posadzony żywopłot z bukszpanu wymaga regularnego podlewania, zwłaszcza jeśli był sadzony późną wiosną lub latem. Nie dopuszczaj do nadmiernego przeschnięcia podłoża przez cały pierwszy sezon. W kolejnych latach podlewanie jest konieczne tylko wtedy, gdy zdarzy się dłuższy okres suszy. W normalne lata woda opadowa powinna być dla bukszpanu wystarczająca.

Ważne jest odpowiednie nawodnienie krzewów zimozielonych przed nadejściem mrozów, więc pamiętaj o podlewaniu żywopłotu z bukszpanu w czasie ciepłej i suchej jesieni. 

Nawożenie 

Odpowiednie nawożenie bukszpanu jest kluczem do jego dobrej kondycji, prawidłowego wzrostu, zdrowotności i wybarwienia liści. Aby zapewnić optymalny wzrost i zdrowy wygląd roślin, stosuj nawozy organiczne (kompost) lub wieloskładnikowe nawozy mineralne, zawierające wszystkie niezbędne makro- i mikroelementy. Nawożenie żywopłotu z bukszpanu rozpocznij wczesną wiosną i powtórz jeszcze 1-2 razy. Nie stosuj nawozów później niż w sierpniu. 

Choroby i szkodniki 

Największym obecnie wyzwaniem w uprawie i utrzymaniu żywopłotu z bukszpanu jest walka z ćmą bukszpanową. Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) jest motylem, którego larwy żerują na liściach bukszpanu i w krótkim czasie doprowadzają do gołożerów, co może skutkować nawet całkowitym zasychaniem roślin.
Zwalczanie ćmy bukszpanowej należy rozpocząć jak najszybciej po zauważeniu pierwszych objawów. W przypadku pojedynczych larw można je zbierać ręcznie. Na większą skalę skuteczne są środki ochrony roślin. 
Szczególnie polecany jest środek biologiczny Lepinox Plus, który należy stosować zgodnie z instrukcją zawartą w opakowaniu.
Wśród insektycydów konwencjonalnych skuteczny jest np. Mospilan.
Aby ustrzec żywopłot z bukszpanu przed zniszczeniem przed ćmą bukszpanową, zabiegi należy stosować według zaleceń z ulotki i w miarę potrzeby regularnie powtarzać.

Żywopłot z bukszpanu nie jest wrażliwy na choroby i rzadko jest porażany w stopniu wpływającym istotnie na stan i wygląd roślin. 

Jak odmłodzić żywopłot z bukszpanu?

Zaniedbany lub niewłaściwie cięty żywopłot z bukszpanu może stracić swoją atrakcyjność. Aby poprawić jego wygląd i przywrócić oczekiwany kształt żywopłotu, możesz zastosować cięcie odmładzające. Polega ono na mocnym skróceniu roślin i obniżeniu żywopłotu. Cięcie należy wykonać zarówno z góry, jak i po bokach, obcinając nie tylko najmłodsze przyrosty, ale i starsze, zdrewniałe pędy. Postaraj się przeprowadzić cięcie w taki sposób, aby zarówno górna, jak i boczne przestrzenie pozostały proste. 

Najlepszym terminem takiego cięcia jest początek wegetacji tj. wczesna wiosna. Równoczesne zastosowanie nawozu pobudzi krzewy bukszpanu do regeneracji, zagęszczania się i wzrostu.

Czy warto sadzić żywopłot z bukszpanu?

Żywopłot z bukszpanu jest jednym z najładniejszych żywopłotów. Chociaż wymaga starannej pielęgnacji i systematycznego przycinania, pozwala uzyskać wyjątkowo zadbaną i wytworną formę, pasującą do klasycznych i eleganckich założeń. 

Jak szybko rośnie żywopłot z bukszpanu?

Niektóre odmiany bukszpanu rosną dość szybko, ale żywopłot z bukszpanu, ze względu na częste cięcia, powoli zwiększa swoją wysokość i szerokość. Można przyjąć, że maksymalny roczny przyrost wysokości niskiego żywopłotu z bukszpanu (który z założenia powinien być bardzo gęsty), nie powinien być większy niż 10-15 cm.
Swobodny, wysoki żywopłot z bukszpanu może urosnąć nawet o 20-30 cm w ciągu roku.