Żylistki (Deutzia)

Żylistki (Deutzia) nie występują naturalnie w Polsce - uprawiane u nas gatunki zostały sprowadzone z Chin oraz z Ameryki Środkowej. Są to zwykle niezbyt wysokie, za to pięknie kwitnące krzewy, niewymagające w uprawie. 

Jak wygląda żylistek?

Żylistki to krzewy, które - zależnie od gatunku i odmiany - mogą dorastać do 80 cm lub do 3 m wysokości. Ich liście mają owalny lub wydłużony kształt i pokryte są sztywnymi włoskami, nadającymi im szorstkość. 

Jak i kiedy kwitnie żylistek?

Żylistki kwitną początkiem lata, zwykle na przełomie czerwca i lipca. Kwiaty białe, kremowe lub różowe, dzwonkowate, o płatkach rozpostartych, u wielu odmian pełne. Kwiaty są zebrane w okazałe, bardzo bogato wyglądające kwiatostany. Żylistki zazwyczaj kwitną bardzo obficie, pokrywając się nieprzeliczonymi kwiatami. 

Jakie wymagania ma żylistek?

Żylistek jest łatwy w uprawie i niewymagający w stosunku do podłoża. Preferuje gleby przepuszczalne, próchniczne, raczej lekkie, świeże, ale także przesychające.

Chociaż optymalnym stanowiskiem do uprawy żylistka jest pełne słońce, posadzony w umiarkowanym cieniu także będzie dobrze rósł i zakwitnie całkiem obficie.

Mrozoodporność żylistka jest dobra, chociaż może się zdarzyć, że część pędów zostanie uszkodzonych przez duże mrozy lub wiosenne przymrozki. Nie ma to jednak większego wpływu na stan i zdrowie krzewu, który bardzo dobrze się regeneruje. Jedynym skutkiem może być słabsze kwitnienie w pierwszym roku po przemarznięciu. 

Młode, niezdrewniałe pędy żylistków są wrażliwe na brak wody, dlatego może się zdarzyć, że w czasie upałów rosnące w pełnym słońcu krzewy mogą więdnąć, nawet pomimo podlewania. Jest to spowodowane tym, że krzew nie nadąża z dostarczaniem wody z gleby do wierzchołków pędów. O ile ten stan nie trwa zbyt długo, jest w pełni odwracalny i chociaż okresowo osłabia roślinę, nie niesie trwałych konsekwencji. 

Jak ciąć żylistek?

Żylistek należy ciąć regularnie i odważnie. Niecięte krzewy tracą ładny pokrój i “łysieją” od dołu. Regularne przycinanie żylistków pozwala na uzyskanie i zachowanie ich estetycznego, zgrabnego wyglądu oraz coraz obfitsze kwitnienie. 

Żylistki kwitną na pędach dwuletnich, a ich pąki zawiązują się w roku poprzedzającym kwitnienie, dlatego cięcie należy przeprowadzać latem, po przekwitnięciu. Młode krzewy należy ciąć nisko, na wysokość 10-20 cm albo tuż nad najniższym rozgałęzieniem, aby skłonić je do rozkrzewiania się. Kilkuletnie krzewy, zwłaszcza u gatunków mocno rosnących (żylistek szorstki, żylistek okazały) można ciąć trochę wyżej (40-60 cm). U krzewów starszych zaleca się wycinanie najstarszych pędów tuż przy ziemi i skracanie pozostałych do min. połowy wysokości.  Stare, zaniedbane krzewy można odmłodzić, wycinając najstarsze i najgrubsze pędy, a pozostałe przycięcie na wysokość 20-30 cm. 

Jakie zastosowanie ma żylistek?

Pięknie i obficie kwitnące żylistki są bardzo chętnie sadzone w ogrodach przydomowych, ale także na terenach zieleni publicznej, w miastach i w parkach. Najlepiej wyglądają sadzone w grupach, ciekawie prezentują się także jako element kompozycji roślinnych. Nadają się także do prowadzenia w formie żywopłotu, ale nie ciętego zbyt intensywnie: aby żylistki obficie kwitły, należy je ciąć tylko raz w roku, po kwitnieniu. 

Gatunki i odmiany żylistków:

Żylistek karbowany 'Pride of Rochester' - odmiana o pełnych, dwubarwnych kwiatach. Dorasta do 2 m wysokości

Żylistek mieszańcowy - dorasta do 1,5 m wysokości, kwiaty ciemnoróżowe

Żylistek mieszańcowy 'Mont Rose' - odmiana o kwiatach fioletowo-różowych

Żylistek mieszańcowy 'Pink Pom-Pom' wyróżnia się wyjątkowo okazałymi, pomponiastymi kwiatostanami

Żylistek mieszańcowy 'Strawberry Fields' dorasta do dwóch metrów, kwiaty dwubarwne, bardzo dekoracyjne

Żylistek mieszańcowy 'Tourbillon Rouge' odmiana o misternych, różowych kwiatach

Żylistek ningpoński - bardzo rzadki w uprawie gatunek żylistka, endemit dla Chin. Dorasta do 1 m i kwitnie na biało

Żylistek okazały - dorastający do 3 m, duży krzew, bardzo obficie kwitnący. Kwiaty śnieżnobiałe

Żylistek okazały 'Staphyleoides' - dorastający do 1,5 m odmiana o pełnych, czysto białych kwiatach

Żylistek różowy 'Campanulata' ma kwiaty pojedyncze, dzwoneczkowate, dwubarwne: karminowo-białe. Dorasta do 1 m wysokości

Żylistek różowy 'Carminea' dorasta do 1,5 m, kwiaty o płatkach rozpostartych, ciemnoróżowych na zewnątrz i prawie białych wewnątrz

Żylistek szorstki - dorasta do 3 m, kwiaty białe, pojedyncze, ale zebrane w bardzo efektowne kwiatostany