Żółtodrzew - Zanthoxylum

Rodzaj żółtodrzew (Zanthoxylum) obejmuje ponad 200 gatunków, występujących naturalnie w obydwu Amerykach, w Afryce, Azji i Australii. Jest także spotykany pod nazwą pieprzowiec lub pieprz.

Jak wygląda żółtodrzew?

Pomimo dużej liczby gatunków rosnących na różnych kontynentach, żółtodrzewy są do siebie dość podobne. Chociaż w naturze osiągają duże rozmiary, w uprawie w naszych warunkach ich wielkość nie powinna przekroczyć 3-4 m. Charakterystyczne dla żółtodrzewów są ciernie, które - zależnie od gatunku - różnią się wielkością i kształtem. Liście żółtodrzewów są złożone, najczęściej nieparzysto, są ciemnozielone i błyszczące. Gatunki, które można uprawiać w Polsce, mają liście sezonowe, opadające na zimę.
Na rynku zaczęły pojawiać się odmiany o bordowej barwie liści.

Jak kwitnie żółtodrzew?

Większość żółtodrzewów to rośliny dwupienne, tzn. że kwiaty męskie i kwiaty żeńskie występują na osobnych egzemplarzach. Owocują jedynie osobniki żeńskie w towarzystwie osobników męskich.
Kwiatu żółtodrzewów są drobne, zwykle żółte lub zielonkawe. Nie są zbyt widoczne i nie mają wartości dekoracyjnej.
Owoce mają postać kulistych mieszków, które skrywają pojedyncze nasiona. Suszone owoce żółtodrzewów są stosowane jako ostra przyprawa do potraw.

Jakie wymagania ma żółtodrzew?

Większość żółtodrzewów pochodzi z klimatu tropikalnego, ale niektóre gatunki wykazują dobrą mrozoodporność i mogą być uprawiane w Polsce. Należy im jednak zapewnić zaciszne miejsce, a młode krzewy powinny być zabezpieczane przed mrozem, zwłaszcza w chłodniejszych częściach kraju.
Gleba do uprawy żółtodrzewu powinna być próchniczna i przepuszczalna. Niewskazane są podłoża bardzo luźne, suche, a także ciężkie i podmokłe. Preferowane jest stanowisko słoneczne lub lekki półcień.

Jakie jest zastosowanie żółtodrzewu?

Żółtodrzewy są bardzo rzadko spotykane w prywatnych ogrodach, najczęściej można je spotkać w arboretach i kolekcjach. Są to jednak bardzo interesujące rośliny, które nie tylko będą ozdobą i atrakcją, ale także mogą dostarczyć aromatycznej i zdrowej przyprawy, wykorzystywanej nie tylko w kuchni orientalnej. Największym ozdobnym atutem żółtodrzewu, obok liści i przydatnych owoców, są dobrze widoczne ciernie, często o oryginalnym kształcie, które najlepiej są widoczne w okresie bezlistnym. Żółtodrzewy są także chętnie prowadzone jako bonsai.

Jakie są najpopularniejsze gatunki i odmiany żółtodrzewów?

Żółtodrzew chiński (Zanthoxylum simulans)

Żółtodrzew pieprzowy (Zanthoxylum piperitum) 

Żółtodrzew amerykański (Zanthoxylum americanum) o bardzo dobrej mrozoodporności

Żółdodrzew schnifolium 'Diable Rouge' - nowość, odmiana o liściach bordowych