Poznaj wiśnie japońskie

Czerwone, soczyste, kwaśne

to z tymi słowami najbardziej kojarzy nam się słowo WIŚNIA. Wystarczy jednak bliżej przyjrzeć się wiśniom ozdobnym, powszechnie znanym pod wspólną nazwą WIŚNIE JAPOŃSKIE, aby wiśnia kojarzyła się z przepięknymi, delikatnymi, białymi lub różowymi kwiatami. Chociaż wiśnia piłkowana (Prunus serrulata) pochodzi z Chin, w pełni została doceniona w Japonii. Kwitnienie wiśni jest tam świętowane już od VIII wieku. 

Święto nosi nazwę hanami, co tłumaczone dosłownie oznacza: oglądanie kwiatów. Jego istotą jest podziwianie, oglądanie i zachwycanie się pięknem i delikatnością kwiatów wiśni. Urok kwiatów i ich nietrwałość są także traktowane jako metafora ludzkiego życia: pięknego, efektownego, lecz tylko tymczasowego i ulotnego. Wiśnie kwitną przez 1-2 tygodnie, ale przygotowania do święta rozpoczynają się już w lutym. Podczas kwitnienia drzew wiśniowych Japończycy - ale także liczni goście, przyjeżdżający specjalnie na tę okazję - powszechnie gromadzą się w parkach, wśród kwitnących drzew. Festiwal ma charakter rodzinnego, radosnego pikniku, w czasie którego podziwia się kwiaty, spożywa specjalnie przygotowane potrawy i pije sake. Hanami jest największym wydarzeniem kulturalnym Japonii i okazją do spotkań, radości i celebrowania życia.

Wiśnia piłkowana 'Kanzan'

Kwiaty wiśni japońskich,

które tak zachwycały japońskich cesarzy, są pojedyncze lub pełne, mogą być białe, biało-różowe lub różowe. Wiśnie kwitną zwykle przed rozwojem liści, czasem równocześnie z nimi. Zależnie od przebiegu pogody, pełnia kwitnienia najczęściej przypada na przełomie kwietnia  i maja. Drzewa kwitną bardzo obficie, praktycznie obsypując się kwiatami, które przez kilkanaście dni utrzymują się na gałęziach. Krótki okres kwitnienia jest rekompensowany jego efektownością - nie można przejść obojętnie obok kwitnącej wiśni japońskiej! 

• Popularność wiśni piłkowanych w Japonii sprawiła, że właśnie stamtąd pochodzi najwięcej odmian. Wiele z nich ma za sobą już kilkaset lat historii. Taką odmianą jest np. wiśnia piłkowana 'Ariake', która prawdopodobnie była znana już pod koniec XVII w. Wytwarza duże, białe, lekko zaróżowione, przepięknie pachnące kwiaty, roztaczające wokół swój aromat. 
• Równie długą historię ma wiśnia piłkowana 'Takasago' o półpełnych, jasnoróżowych kwiatach, którymi obficie pokrywa się cała korona. Dekoracyjnie wygląda także podczas rozwoju liści, które na tym etapie są purpurowobrązowe.
• Znaczenie w kulturze Japonii ma także wiśnia piłkowana 'Hatasakura', która od wielu lat rośnie w tokijskiej świątyni Hakusan. Bywa także znana pod nazwą 'Hakusan-hata-zakura'. Kwiaty różowe w pąku, po rozwinięciu stają się białe, półpełne. Delikatnie pachnące kwiaty, które wręcz pokrywają pędy, sprawiają, że w okresie kwitnienia drzewo wygląda i pachnie po prostu zjawiskowo. 
• Od dawna jest także znana wiśnia hubejska 'Ingram', którą do Europy sprowadzono już w 1822 r., a w Japonii uprawiana była znacznie wcześniej.
• Najpopularniejszą chyba w Polsce ozdobną wiśnią jest obecnie wiśnia piłkowana 'Kanzan' o lejkowatym pokroju korony, powszechnie sadzona w miastach i parkach, często w formie szpalerów. Jej pełne, różowe, podobne do różyczek kwiaty zebrane są w zwisające grona, które poruszają się przy najlżejszym wietrze.
• Często spotykana w miastach jest także wiśnia piłkowana 'Amanogawa' o kwiatach podobnych jak u 'Kanzana', ale o wąskim, kolumnowym pokroju. Przepięknie wygląda w szpalerze, wzdłuż deptaków i chodników. Ze względu na niewielką szerokość, nadaje się także do małych ogrodów.
• Wąskim pokrojem charakteryzuje się także wiśnia Sargenta 'Fastigiata'. Kwitnie ona bardzo obficie, obsypując się mnóstwem kwiatów, które rozwijając się z pąka mają barwę różową, ale z czasem bieleją, by w pełni kwitnienia uzyskać niemal czystą biel. Kwiaty pojedyncze, pięciopłatkowe, robiące największe wrażenie na wielbicielach prostych form. Wiśnia piłkowana 'Ichiyo'

Wśród wiśni japońskich dostępne są także formy płaczące, o przewieszających się pędach. Np. wiśnia piłkowana 'Shirotae' wytwarza płaską, szeroką koronę, o pędach zwisających do samej ziemi. Szczególnie malowniczo wygląda podczas kwitnienia, kiedy korona okrywa się gąszczem białych, półpełnych kwiatów. Drzewo idealne do posadzenia w romantycznym zakątku. Podobne walory - parasolowaty pokrój i białe, pojedyncze, bardzo liczne kwiaty - przedstawiają: wiśnia jedońska 'Pendula' i wiśnia jedońska 'Invesii', które jednak rośnie nieco słabiej niż 'Shirotae', zwykle nie przekraczają 3,5 m wysokości.

Podobnym pokrojem i obfitością kwitnienia charakteryzuje się wiśnia piłkowana 'Kiku Shidare Sakura', którą od 'Shirotae' odróżniają kwiaty. Kwiaty 'Kiku Shidare Sakury' są pełne i jasnoróżowe.

Najwięcej odmian wiśni piłkowanej przybiera pokrój kulisty lub zbliżony do kulistego. Każda z nich ma swój urok, wszystkie kwitną bardzo obficie. Wybór najładniejszych spośród nich byłby bardzo trudny. Poniżej przedstawimy zatem kilka przykładowych odmian, pozostałe, które nie znalazły się w tym zestawieniu absolutnie nie są mniej atrakcyjne!

• Wiśnia 'Sargenta' o różowych, pojedynczych kwiatach. Rośnie w formie dość dużego drzewa, dorasta do 12 m wysokości. Całkowicie mrozoodporna, doskonale zimuje w całej Polsce
• Doskonałą mrozoodpornością odznacza się także wiśnia 'Pandora', kwitnąca jasnoróżowymi, pojedynczymi kwiatami. Jej pokrój przypomina szeroką kolumnę. Jest dobrym wyborem do mniejszych ogrodów. 
• Wymieniając wiśnie japońskie, nie sposób nie wspomnieć o wiśni piłkowanej 'Shimidsu Sakura', która za młodu ma pokrój nieco spłaszczony, z wiekiem korona przybiera kulisty kształt. Jej kwiaty są pełne, różowe na zewnątrz, w środku śnieżnobiałe, co daje niepowtarzalny efekt zróżnicowania i zmiany koloru w czasie kwitnienia. Niewielkie drzewko, nie przekraczające 4-5 m wysokości.
• Znacznie wyższa rośnie wiśnia piłkowana 'Shogetsu', dorastająca nawet do 15 m. Także jej kwiaty są pełne, w pąku różowe, w miarę rozkwitania jaśniejące. 
• Do 6 m wysokości dorasta też wiśnia piłkowana 'Arashiyama', wytwarzająca szeroką, rozłożystą koronę. Jej pełne, bardzo liczne kwiaty, także początkowo są ciemnoróżowe, a następnie stają się coraz jaśniejsze. 

Spośród wiśni japońskich można znaleźć także całkiem nieduże krzewy, nadające się do małych ogrodów. W formie krzewu nie przekraczającego 2,5 m wysokości rośnie np. wiśnia wczesna 'Yamadei' o wdzięcznych, białych, dzwoneczkowatych kwiatach, pojawiających się często już w marcu. Podobne rozmiary osiąga wiśnia kurylska 'Ruby' o pojedynczych, bladoróżowych kwiatach. Zdecydowanie wartą uwagi rośliną jest wiśnia wczesna 'Kojou-no-mai', która dorasta zaledwie do 1,5 m. Jej wdzięczne, jasnoróżowe kwiaty, które - co typowe dla wiśni wczesnych - dzwoneczkowato zwisają z pędów, nadają drzewu niezwykle malowniczy wygląd. Zjawiskowo wygląda prowadzona w formie bonsai.

Wiśnie japońskie były uważane za nie w pełni mrozoodporne, przez co wiele osób wzbraniało się przed ich sadzeniem. Jednak według naszego doświadczenia, ich wytrzymałość na mróz nie odbiega znacznie od odporności czereśni, zatem zimy o zwykłym przebiegu w żaden sposób nie powinny ich uszkadzać. Wszystkie oferowane przez nas odmiany zimują w doniczkach, bez żadnych osłon i praktycznie nie notujemy strat spowodowanych mrozami. Zdajemy sobie sprawę, że nasza Szkółka jest położona w jednym z cieplejszych rejonów kraju, ale drzewka posadzone w zacisznym miejscu powinny bez szkód zimować w niemal całej Polsce. Jedynie w najzimniejszych miejscach, np. w górach, warto posadzić np. wiśnię Sargenta lub kurylską zamiast wiśni piłkowanej.

Wiśnia wczesna 'Oshidori'

Na tle pozostałych wiśni nieco wyróżnia się wiśnia piłkowana ‘Royal Burgundii’, o przepięknych, bordowych liściach. Odmiana to odznacza się nieco słabszą mrozoodpornością, zatem nie polecamy jej do nasadzeń we wschodniej części kraju. 

Japończycy od wieków zachwycają się wiśniami. Stąd pochodzi ich druga nazwa - kraj kwitnącej wiśni. Poznając wiśnie japońskie, trudno się temu zachwytowi dziwić. Przepiękne, w delikatnych kolorach, często słodko pachnące. Teraz te wiśnie możemy mieć także u siebie, nawet w niewielkim ogródku, więc nie musimy im zazdrościć. Możemy natomiast uczyć się od Japończyków doceniania piękna kwiatów i doceniania ulotności chwili, jaką jest krótki czas kwitnienia wiśni. I krótki czas życia.