dąb dwubarwny

Użyty w tytule zwrot to oczywiście pleonazm czyli tzw. masło maślane. Słowo "soliter" pochodzi z języka francuskiego i oznacza właśnie "samotny". Tym słowem w ogrodnictwie określa się drzewa i krzewy rosnące samotnie, doskonale wyeksponowane, często stanowiące centralny punkt ogrodu. Solitery wymagają dużej przestrzeni, aby wykształcić swój swobodny, typowy pokrój, z żadnej strony nie ograniczony przez inne rośliny, budynki i elementy architektury ogrodowej. Zwykle rosną na trawnikach, w oddaleniu od innych roślin i kompozycji. Często na samotnik wybierane są długowieczne, monumentalne rośliny, które mogą być symbolem osoby lub wydarzenia.

Samotnik powinien być dekoracyjny sam w sobie, nie wymagając żadnego dopełnienia. Powinien zdobić przez cały czas, niezależnie od pory roku. Odpowiednio dobrany soliter określa charakter i typ ogrodu, dlatego warto dobrze przemyśleć, jaki gatunek i odmianę posadzić w najbardziej reprezentacyjnym miejscu. Zależnie od preferencji, można wybrać rośliny o pokroju symetrycznym lub nieregularnym, wzniesionym lub płaczącym, o liściach zielonych lub barwnych, zimozielone lub o liściach sezonowych. W naszej szkółce oferujemy bardzo szeroki asortyment drzew i krzewów, które może sprostać nawet największym wymaganiom. 

buk zwyczajny cockleshell liście

Buk zwyczajny 'Cockleshell'

Już na etapie planowania należy przewidzieć ostateczny rozmiar i rozpiętość korony sadzonego drzewa, aby z upływem lat nie utraciło swojego soliterowego charakteru. Rośliny rosnące w zakresie obrysu korony znacznie obniżają wartość dekoracyjną samotnika, dlatego należy ich unikać. Wyjątek mogą stanowić bardzo niskie lub płożące rośliny okrywowe, np. bluszcz pospolity, który może zastąpić słabo rosnący w cieniu drzewa trawnik.

W dużych ogrodach i parkach soliterem zwykle jest duże drzewo. Jeśli dysponuje się dużą przestrzenią, warto wybrać duży okaz o szerokiej koronie, np.:

  • dąb bezszypułkowy 'Pupruprea' o kulistej, szeroko rozpostartej koronie i zabarwionych na bordowo liściach. Barwa liści utrzymuje się przez cały sezon, aż do jesieni
  • dąb dwubarwny - bardzo duże drzewo o regularnej, kulistej koronie, dużych, białych od spodu liściach i nietypowych żołędziach. Rzadko spotykany gatunek, warty rozpropagowania. 
  • dąb szypułkowy 'Posnania' o bardzo dekoracyjnych, mocno powcinanych liściach
  • buk zwyczajny 'Cockleshell' o okrągłych, drobnych, bardzo atrakcyjnych, ciemnozielonych liściach
  • sosna drobnokwiatowa 'Green Monkey' mocno rosnąca odmiana o skręconych igłach o niebieskim odcieniu. Jako roślina iglasta jest ozdobna przez cały rok

W ogrodach średnich lub większych, ale bardziej bogato obsadzonych, odpowiedniejsze będą mniejsze drzewa lub drzewa o wąskiej koronie, które ze względu na pionowy, kolumnowy pokrój potrzebują znacznie mniej miejsca. Doskonałą rośliną na takie stanowiska jest np.:

morwa szerokolistna spirata

Morwa szerokolistna 'Spirata'

  • klon strzępiastokory, dorastający maksymalnie do 10 m o symetrycznym, jajowatym pokroju. Bardzo atrakcyjny ze względu ciekawy kształt liści, ale jego głównym atutem jest kora o barwie pomarańczowej lub cynamonowej, która łuszczy się cieniutkimi płatami. Rzadko spotykane w Polsce, przepiękne drzewo! Ze względu na walory dekoracyjne i niepospolitość zdecydowanie zasługuje na soliterowe stanowisko.
  • sosna gęstokwiatowa 'Golden Ghost' o bardzo ciekawym zabarwieniu igieł w poprzeczne, zielono-żółte pasy. Igły długie, cienkie, delikatne, poddające się nawet delikatnym podmuchom wiatru. 
  • dąb szypułkowy 'Fastigiata' dorastający nawet do 20 m wysokości, ale zachowujący przy tym wąski, kolumnowy pokrój, tym samym sprawdzający się nawet w mniejszych ogrodach. 
  • dąb szypułkowy 'Pyramidalis Punctata' dorastający do 6-8 m wysokości, ale o wąskim pokroju. Dekoracyjny także z pstrych liści.
  • buk zwyczajny 'Purple Fountain' o bordowych, błyszczących liściach i nieregularnym, niesymetrycznym, płaczącym pokroju. Jasna kora i długie, zwisające konary sprawiają, że jest ozdobny także w okresie bezlistnym.
  • świerk kłujący 'Edith' - odmiana o niebieskich igłach i regularnym stożkowym pokroju. Idealna dla wielbicieli uporządkowanych, symetrycznych form. Dekoracyjny przez cały rok. 
  • morwa szerokolistna 'Spirata' o dużych, zielonych, błyszczących liściach. Ze względu na jasno zabarwione, zygzakowato wygięte pędy jest wybitnie ozdobna zimą.
  • Dereń kousa 'Teutonia' - krzew dorastający do 2-3 m wysokości, obficie pokrywający się dużymi kwiatami, dekoracyjny także ze względu na podobne do maliny owoce
  • Jabłoń 'Wintergold' o symetrycznym, rozłożystym pokroju. Przepiękna wiosną, gdy cała pokrywa się karminowymi kwiatami. Jesienią na drzewie pojawiają się żółte, drobne, ale bardzo liczne owoce, które utrzymują się na gałęziach aż do zimy.

Soliter może być także ozdobą małego ogrodu czy nawet ogródka. Odpowiednio małe, ale dekoracyjne drzewko lub krzew posadzony na trawniku, zasługujący na to, by na sobie skupiać główną uwagę obserwatora. Jako soliter na małej przestrzeni doskonale sprawdzi się np.:

  • modrzew europejski 'Kórnik' o karłowym typie wzrostu i stożkowym pokroju. 
  • sosna czarna 'Spielberg' o bardzo dekoracyjnych, niezwykle długich igłach i gęstym, niemal kulistym pokroju. 
  • brzoza brodawkowata 'Zold Szakal' o niewielkich rozmiarach i bardzo malowniczym, płaczącym pokroju.
  • kalina Burkwooda obficie kwitnąca o pięknie pachnących, jasnoróżowych kwiatach. Zwykle powtarza kwitnienie. W łagodniejsze zimy część liści pozostaje na krzewie, dzięki czemu jest ozdobna przez cały rok. 
  • sosna górska 'Winter Sun' - karłowa sosna, latem nieco niepozorna, za to zimą jej igły barwią się na złotożółty, jaskrawy kolor. Doskonała do posadzenia na tle roślin, które są bardzo dekoracyjne latem, natomiast zimą tracą swoją urodę. 
  • rośliny formowane - bardzo ciekawym typem samotnika może być drzewko formowane, prowadzone w postaci zbliżonej do bonsai. W tej formie bardzo dobrze sprawdzają się jałowce, żywotnik zachodni, cedry, sosny. sosna czarna spielberg igłySosna czarna 'Spielberg'

Podane wyżej przykłady mogą być inspiracją do zastosowania w projekcie własnego ogrodu, ale przecież jedynym ograniczeniem jest własna wyobraźnia i preferencje. Wielość barw, kształtów i struktur, którymi charakteryzują się dostępne obecnie na rynku odmiany drzew i krzewów, pozwala dopasować odpowiedni samotnik do każdych warunków i koncepcji ogrodu.