czeremcha pospolita colorata

Czeremcha pospolita nazywana jest również czeremchą zwyczajną lub smrodynią. Jest to wysoki krzew lub drzewo, charakteryzujący się dużą odpornością na zanieczyszczenia środowiska czy zaniedbania pielęgnacyjne. Czeremcha doskonale nadaje się do sadzenia w większych ogrodach i parkach.

Wygląd rośliny

Czeremcha osiąga wysokość do 15 metrów. Posiada ułożone skrętolegle, pojedyncze, zaostrzone na wierzchołku liście z ogonkiem o długości 2 centymetrów. Ich szerokość to około 5 centymetrów, a długość do 10 centymetrów. Liście czeremchy z wierzchu ciemnozielone barwę, a od spodu – lekko niebieskawe, matowe, a po roztarciu wydzielają nieprzyjemny zapach.

Popularne gatunki i odmiany czeremchy

  • Czeremcha amerykańska – drzewo o owalnej koronie osiągające do 10 metrów wysokości. Posiada skórzaste, błyszczące, jajowate liście, białe kwiaty i czerwone owoce.
  • Czeremcha wirginijska – roślina osiągająca do 5 metrów wysokości. Z wyglądu jest ona nieco zbliżona do czeremchy amerykańskiej. Posiada ciemnozielone liście oraz gęste, podłużne kwiatostany.
  • Czeremcha pospolita ‘Colorata’ – roślina w formie drzewa o wysokości do 10 metrów lub krzewów o zaokrąglonej koronie i wzniesionych gałęziach. Posiada pachnące, bladoróżowe kwiaty i czarne, błyszczące owoce.

Pochodzenie czeremchy

Czeremcha jest rośliną występującą naturalnie na terenie Europy, Azji Mniejszej oraz zachodniej Syberii.

Występowanie czeremchy

Czeremcha najlepiej rośnie na wilgotnych, żyznych, głębokich glebach. Równie często spotyka się ją na suchym, ubogim, piaszczystym, kamienistym podłożu. W warunkach naturalnych czeremcha rośnie w lasach mieszanych, liściastych oraz szpilkowych, na porębach i przydrożach oraz w dolinach rzek. W Polsce najczęściej spotkać można ją w lasach mieszanych i sosnowych oraz kwaśnych buczynach.

czeremcha pospolita colorataCzeremcha pospolita 'Colorata'

Wymagania i warunki uprawy czeremchy

Jaka ziemia jest najlepsza dla czeremchy?

Czeremcha to roślina stosunkowo wymagająca w uprawie. Najlepiej rośnie na glebie żyznej, wilgotnej, ciężkiej oraz próchniczej. Nie nadaje się natomiast na ciężkie, gliniaste gleby z zastojem wody.

Jakie warunki uprawy są najlepsze dla czeremchy?

Czeremcha preferuje stanowiska słoneczne do półcienistych. Jest ona jednak w stanie znieść nawet zacieniony obszar. W tym przypadku pamiętać należy jednak o tym, że w cieniu jej kwitnienie nie będzie tak intensywne.

Sadzenie czeremchy

Kiedy sadzić czeremchę?

Drzewka rosnące w doniczkach można wysadzać do gruntu w dowolnym terminie.

Gdzie posadzić czeremchę?

Czeremchę można sadzić w parkach i ogrodach, najlepiej na stanowisku słonecznym. 

Tempo wzrostu czeremchy

Czeremcha jest rośliną charakteryzującą się szybkim wzrostem. W pierwszych 20 latach życia przyrosty roczne sięgać mogą nawet 90 centymetrów. W późniejszym czasie wzrost jest słabszy i wolniejszy.

czeremcha amerykańskaCzeremcha Amerykańska

Kwitnienie czeremchy

Kiedy kwitnie czeremcha?

Czeremcha pospolita kwitnie na przełomie kwietnia i maja, a amerykańska – około miesiąc później.

Jak długo kwitnie czeremcha?

Czeremcha kwitnie przez 2 tygodnie.

Jak pachnie czeremcha?

Kwiaty czeremchy mają intensywny, upojny zapach. Liście rośliny po roztarciu wydają nieprzyjemny aromat. Zapach kory czeremchy przypomina nieco zgniliznę.

Liście czeremchy

Czeremcha ma blaszkowate, pojedyncze liście. Blaszka jest przeważnie eliptyczna, lekko piłkowana. Jej kolor jest uzależniony od odmiany rośliny. Liście czeremchy wyrastają skrętolegle. Pojawiają się one wczesną wiosną i opadają zimą.

Owoce czeremchy

Czeremcha posiada owoce zebrane w groniaste, podłużne owocostany. Przyjmują one postać połyskujących, kulistych, niewielkich pestkowców. Najczęściej są czarne, lecz w przypadku niektórych gatunków, na przykład czeremchy wirginijskiej, do czynienia możemy mieć z czerwonymi. Owoce czeremchy mają cierpki, gorzkawy smak. Dojrzewają one późnym latem. To popularny przysmak wśród ptaków. 

Pielęgnacja czeremchy

Kiedy przycinać czeremchę?

Czeremchę przycinać powinno się w stanie bezlistym, nie w okresie największych mrozów.

Jak ciąć czeremchę?

Obumarłe, schnące gałęzie czeremchy należy całkowicie uciąć. Koronę prześwietlić powinno się wewnątrz. Z krzyżujących się pędów czerechy co najmniej 1 należy odciąć. Należy także usuwać tzw. wilki - pionowo, mocno rosnące pędy wyrastające ze starszych konarów.

Podlewanie czeremchy

Czeremchę należy podlewać regularnie i obficie, nie dopuszczając jednak do powstawania zastojów wody. Przykrywając glebę warstwą ściółki, ułatwić można utrzymanie odpowiedniego poziomu jej wilgotności.

Nawożenie czeremchy

Do nawożenia czeremchy najlepiej sprawdza się ogrodowy kompost. Jej obfite nawożenie najlepiej przeprowadzać wiosną.

Przesadzanie czeremchy

Przesadzać można tylko młode rośliny. Należy to robić w okresie bezlistnym, późną jesienią lub wczesną wiosną. Jeśli podczas przesadzania dojdzie do mocnego uszkodzenia korzeni, należy przyciąć także jej część nadziemną. 

System korzeniowy czeremchy

Czeremcha posiada gęsto rozgałęziony system korzeniowy, który tworzy liczne odrosty.

czeremcha shubert owoceCzeremcha 'Schubert'

Jakie odmiany czeremchy do ogrodu?

W ogrodzie najlepiej sprawdzać będą się odmiany czeremchy, takie jak:

  • 'Schubert' – efektowna odmiana o czerwonym ulistnieniu. Rośnie ona jako małe drzewo lub krzew osiągający do 5 metrów wysokości. Kwitnie późną wiosną;
  • 'Nana' – odmiana tworząca gęstą, kulistą, regularną koronę. Osiąga ona wysokość około 3 – 4 metrów;
  • 'Nowosibirskaja' – odmiana charakteryzująca się rzucającymi się w oczy, czerwonymi, błyszczącymi liśćmi.

Najczęstsze pytania dotyczące uprawy czeremchy

Czy czeremcha jest trująca?

Owoce czeremchy są jadalne, mają jednak bardzo cierpki smak. 

W nasionach czeremchy (podobnie jak w pestkach wielu innych gatunków roślin) znajdują się glikozydy cyjanogenne, przekształcające się w kwas pruski. Sprawia to, że nie są one jadalne. Związki te obecne są także w liściach oraz korze. 

Jakie właściwości zdrowotne mają owoce czeremchy?

Owoce czeremchy są słodkie i lekko cierpkie. Przypominają one nieco aronię. Owoce tej rośliny zawierają w swoim składzie między innymi witaminę C, wapń, fosfor, potas, karotenoidy, flawonoidy, rutynę, błonnik oraz antyoksydanty. Posiadają one cały szereg zdrowotnych właściwości. 

Skutecznie wzmacniają odporność, działają przeciwzapalnie, przeciwkaszlowo, moczopędnie oraz uspokajająco. Owoce czeremchy można jeść na surowo lub zrobić z nich konfiturę, dżem lub nalewkę.