Lilak

Lilak (Syringa), często nazywany bzem, to kwitnący wiosną krzew o przepięknym, upajającym zapachu kwiatów. Ponieważ większość lilaków kwitnie w maju, to ten miesiąc kojarzony jest z aromatem kwiatów lilaka. 

Jak wygląda lilak

• Lilaki to krzewy liściaste, zwykle dorastające do 3-5 m wysokości, chociaż są wśród lilaków krzewy znacznie niższe. Lilaki mają pokrój krzaczasty, wyprostowany. Możesz się spotkać także z lilakami piennymi, które uzyskuje się poprzez szczepienie odmiany na pniu lub poprzez specjalne cięcie formujące. 
• Liście lilaków różnią się zależnie od gatunku. Lilak pospolity i lilak Mayera mają liście gładkie, błyszczące, ciemnozielone, o kształcie zbliżonym do trójkątnego. Lilaki ottawskie, lilak węgierski i lilak chiński mają liście o kształcie szerokolancetowatym, matowe, z wyraźnie zaznaczonym ożyłkowaniem zagłębionym w blaszce liściowej. Ciekawostką jest lilak jarzębolistny o liściach złożonych, przypominających kształtem liść jarzębu. 
• Kwiaty lilaków mają wydłużony, rurkowaty kształt i są zebrane w groniaste kwiatostany, które u odmian bywają bardzo okazałe. Podstawowy kolor kwiatów lilaka to jasny fiolet czyli lila. Odmiany mogą mieć kwiaty w kolorze ciemnofioletowym, różowym, karminowym lub białym. Znane są także odmiany o kwiatach dwubarwnych. Wiele odmian ma kwiaty pełne. 
• Lilaki kwitną wiosną, a dokładny termin kwitnienia różni się między gatunkami. Większość lilaków kwitnie w maju. 
• Tempo wzrostu lilaków można uznać za umiarkowane. Roczny przyrost lilaków zależy od gatunku i odmiany i może się wahać od 10 do 50 cm. Swoją maksymalną wysokość krzewy osiągają po 10-15 latach. 

Właściwości i zastosowanie lilaka

Lilak jest rośliną ozdobną, uprawianą dla kwiatów. Kojarzony jest przede wszystkim z ogrodami w stylu rustykalnym i naturalistycznym, ale sprawdzi się także w ogrodach nowoczesnych i minimalistycznych, zwłaszcza w postaci piennej. Lilaki są nieodzowne w ogrodach sensorycznych, jako źródło intensywnego, przyjemnego zapachu.
Lilaki z powodzeniem mogą być także sadzone na terenach publicznych: w parkach, na terenach zieleni miejskiej, na osiedlach i placach zabaw. Zaopatrzone w kwiatostan pędy mogą być też traktowane jako kwiat cięty. 

Najpopularniejsze odmiany | Gatunki i odmiany

• Lilak Mayera ‘Palibin’ - obficie kwitnący niski krzew o zniewalającym zapachu kwiatów
• Lilak ottawski ‘Octavia’ - jeden z lilaków z grupy ottawskich, wyróżniających się dużą mrozoodpornością i okazałymi kwiatostanami złożonymi z drobnych, rurkowych kwiatów
• Lilak pospolity ‘President Grevy’ - stara, francuska odmiana o pełnych, liliowych kwiatach
• Lilak pospolity ‘Aucubaefolia’ wyróżnia się niezwykłymi, żółto nakrapianymi liśćmi oraz obfitym kwitnieniem

Wymagania lilaków

• Lilaki są łatwe w uprawie i nie musisz mieć dużej wiedzy ogrodniczej i doświadczenia, aby z powodzeniem uprawiać je w swoim ogrodzie. 
• Najlepszą glebą do uprawy lilaków jest gleba gliniasto-piaszczysta, żyzna i zasobna, głęboka, przepuszczalna, o wysokiej zawartości próchnicy i odczynie zbliżonym obojętnego. Lilaki charakteryzują się jednak dużą tolerancją i możesz je z powodzeniem uprawiać także na glebach słabszych i mniej urodzajnych. Wówczas mogą one rosnąć słabiej i wolniej, ale nadal możesz liczyć na ich obfite kwitnienie. 
• Lilak, który cierpi na niedobór wody, kwitnie znacznie słabiej. Zapewnij mu wilgotność podłoża na umiarkowanym, w miarę stałym poziomie, aby cieszyć się obfitym kwitnieniem.
• Jeśli zależy Ci, żeby Twój lilak kwitł bardzo obficie, wybierz dla  niego słoneczne stanowisko. Lilaki rosnące w cieniu kwitną znacznie słabiej, a nawet mogą prawie w ogóle nie kwitnąć.
• Lilaki należą do roślin o wysokiej mrozoodporności, bez problemów znoszą zimy na terenie całej Polski. Do szczególnie odpornych zalicza się lilaki ottawskie, które charakteryzują się wyjątkową mrozoodpornością, a ze względu na późniejszy termin kwitnienia, nie są również narażone na późne przymrozki.
• Poza okresem kwitnienia lilaki nie mają zbyt dużej wartości dekoracyjnej, dlatego warto wybrać mu właściwe stanowisko. Możesz go posadzić np. na rabacie, z niższymi roślinami, dzięki czemu kwitnący lilak będzie dobrze widoczny i wyeksponowany, natomiast w późniejszym czasie będzie stanowił tło dla roślin kwitnących później lub wyróżniających się barwnymi liśćmi. 

Uprawa i pielęgnacja lilaków

Cięcie lilaków

Lilaki nie wymagają cięcia formującego, chociaż całkiem dobrze go znoszą. Aby nie ograniczać kwitnienia, ewentualne cięcie przeprowadzaj późną wiosną, po przekwitnięciu. Możesz wówczas skrócić pędy zbyt długie lub zbędne. 

Co kilka lat możesz przeprowadzić cięcie odmładzające polegające na wycięciu starych, grubych konarów. Wytnij je jak najniżej. Dzięki temu krzew rozluźni się, co sprowokuje wzrost nowych, młodych pędów, które za rok lub dwa obficie zakwitną. Jeśli regularnie będziesz przeprowadzać cięcie odmładzające, Twój lilak nawet po wielu latach będzie mieć zwarty, atrakcyjny pokrój, nie rozrośnie się nadmiernie i będzie obficie kwitł. 

Dla zwiększenia kwitnienia ważne jest cięcie przeprowadzane po przekwitnieniu, polegające na usuwaniu przekwitłych kwiatostanów. Zapobiega to zawiązywaniu nasion, dzięki czemu krzew w przyszłym sezonie zakwitnie obficiej. 

Nawożenie lilaków

Lilaki nie wymagają specjalnego czy skomplikowanego nawożenia; ich potrzeby pokarmowe są typowe dla większości roślin ozdobnych.
Aby zrekompensować składniki pokarmowe pobierane przez lilaka i zużywane do wzrostu oraz tracone z opadającymi liśćmi, regularnie, najlepiej corocznie stosuj nawożenie. Do nawożenia lilaków bardzo dobrze nadają się nawozy organiczne tj. ziemia kompostowa lub dobrze przefermentowany obornik. Zastosuj je wiosną, rozsypując wokół krzewu. Następnie wymieszaj je z wierzchnią warstwą gleby. Nie przekopuj zbyt głęboko, aby nie uszkodzić korzeni lilaka. 

Jeśli nie masz dostępu do nawozów organicznych, możesz użyć nawozów sztucznych. Wybierz nawóz o szerokim składzie, zawierający wszystkie potrzebne makroelementy oraz mikroelementy. Zastosuj go wczesną wiosną, najlepiej wtedy, gdy krzew rozpoczyna wegetację, w sposób i w dawce podanej przez producenta. Wczesnym latem możesz zastosować drugą dawkę. Nie stosuj nawozów później niż w lipcu.

Choroby i szkodniki lilaków

Lilaki nie są podatne na choroby i szkodniki. Stosowanie środków ochrony roślin zwykle nie jest potrzebne.
Szkodnikiem, którego możesz spotkać na lilaku (a właściwie to zauważyć objawy jego żerowania, bo sam owad rzadko daje się dostrzec) jest opuchlak. O obecności opuchlaków świadczą dziury w liściach, zaczynające się od brzegu i często obejmujące znaczną część blaszki liściowej. Uszkodzeń liści dokonują dorosłe owady, będące niewielkimi chrząszczami (1-1,5 cm) z rodziny ryjkowcowatych. Żerują w nocy, dlatego są niemal niewidoczne dla człowieka. 
Obecność liści uszkodzonych przez opuchlaki może świadczyć o tym, że w ziemi znajdują się także ich larwy, uszkodzające korzenie. Larwy opuchlaków występujące w dużych ilościach mogą powodować nasilone objawy polegające np. na więdnięciu roślin.
Jeśli nasilenie objawów jest duże i powoduje nie tylko pogorszenie wyglądu rośliny, ale i pogorszenie jej kondycji, konieczne może się okazać ich zwalczanie. Chrząszcze opuchlaków możesz zwalczyć poprzez zabiegi chemiczne środkami owadobójczymi. Co ważne, zabiegi powinny być wykonywane wieczorem. W zwalczaniu larw skuteczne są środki biologiczne, wykorzystujące żywe organizmy będące naturalnymi wrogami larw opuchlaków. 
Opuchlaki można spotkać nie tylko na lilakach, ale także na wielu innych gatunkach roślin, m.in. na ligustrze, truskawkach, azaliach, różanecznikach, malinach itp. 

Czym wyróżniają się nasze sadzonki?

Lilaki produkowane w naszej szkółce wyróżniają się najwyższą jakością i doskonałą kondycją. Gwarantujemy czystość odmianową sprzedawanych roślin i przyjęcie się roślin posadzonych zgodnie ze sztuką ogrodniczą.