Kupiłem drzewko i co dalej?
Sadzenie roślin drzew i krzewów
Ważną zasadą udanej uprawy roślin jest poznanie i przestrzeganie ich wymagań co do warunków klimatycznych i glebowych. Drzewa i krzewy iglaste oraz liściaste wymagają starannego wyboru i przygotowania stanowiska oraz odpowiedniej pielęgnacji po posadzeniu. Przez cały czas rośliny odparowują wodę, którą muszą pobierać za pomocą systemu korzeniowego. W przeciwnym przypadku szybko więdną, łatwo przemarzają i giną. Z tego powodu należy podczas przesadzania wybierać taką technikę, która w jak najmniejszym stopniu uszkadza system korzeniowy, albo też należy przesadzać w takim okresie, żeby zaraz po przesadzeniu korzenie zaczęły intensywnie rosnąć.
Wszystkie rośliny najczęściej sadzi się z bryłą korzeniową. Sadzenie bez bryły korzeniowej jest bardziej ryzykowne i stosuje się je w odpowiednich okresach w roku. Najodpowiedniejszym terminem sadzenia wszystkich roślin jest wiosna (marzec, kwiecień) oraz późne lato (sierpień, wrzesień październik).
Wiosenny termin sadzenia jest bardziej odpowiedni dla gatunków wrażliwych lub gdy sadzi się je na stanowiskach wilgotnych, glebach ciężkich oraz w rejonach chłodniejszych.
Drzewka jeszcze przed zimą zdążą wykształcić korzenie, mogą więc bez żadnych uszkodzeń przezimować. Rośliny uprawiane w kontenerach (pojemnikach) można sadzić praktycznie przez cały rok ale należy zapewnić odpowiednie warunki przyjęcia się tych roślin i odpowiedniej wegetacji.
Duże znaczenie w uprawie roślin ma wybór odpowiedniego stanowiska, przede wszystkim dla gatunków wrażliwych, które muszą być osłonięte przez wyższe drzewa, budynki itp. Wśród mniej odpornych roślin iglastych większe szkody niż silne mrozy wyrządzają silne wiosenne promieniowanie słoneczne i suchy, zimny wiatr. Wrażliwych roślin nigdy nie należy sadzić na zboczach o wystawie południowej i wschodniej. Powtarzające się zamarzanie i rozmarzanie na tego typu zboczach uszkadza rośliny w większym stopniu niż duże, długotrwałe mrozy. Największe szkody wyrządza wiosenne promieniowanie słoneczne, szczególnie w marcu, kiedy rośliny zaczynają rozwijać się w ciągu dnia, a w nocy przemarzają. Po dłuższym transporcie należy drzewka przed posadzeniem obficie podlać lub całą bryłę zanurzyć w wodzie na kilka godzin. Usuwanie tkaniny jutowej z mniejszych brył korzeniowych nie jest konieczne, wystarczy jedynie rozciąć ją nożem w kilku miejscach. Folię należy usunąć, a sadzonki ostrożnie wyjąć z pojemników, tak aby nie uszkodzić bryły korzeniowej. Rośliny hodowane w pojemnikach z tworzyw sztucznych należy ostrożnie wyjąc z pojemnika aby nie naruszyć struktury bryły korzeniowej.
Dołki do sadzenia przygotowuje się najczęściej bezpośrednio przed sadzeniem. Dołek musi być dużo większy niż bryła korzeniowa. Wyprostowane drzewa o jednym pniu, drzewa o regularnej stożkowatej i kolumnowej koronie, jak również krzewy o kolumnowym i stożkowatym pokroju należy umieścić w dołku w pozycji pionowej. Korzenie przysypuje się górną warstwą gleby, która podczas kopania dołka została wydobyta jako pierwsza. Jakość gleby można poprawić, mieszając ją z dobrze rozłożonym kompostem i piaskiem lub z kompostem, torfem i piaskiem. Przy sadzeniu roślin iglastych nie należy do gleby dodawać obornika jeśli nie mamy praktycznych doświadczeń z jego stosowaniem. Na ciężkich glebach dodaje się więcej piasku, a strukturę gleb piaszczystych i kamienistych poprawia się poprzez dodanie gleby gliniastej lub ilastej. Roślin nie sadzi się zbyt głęboko, szyjka korzeniowa musi znajdować się na takiej samej głębokości lub przysypana powinna być niewielką warstwą gleby, ewentualnie materiałem ściółkującym.
Po posadzeniu wymagane jest w okresie suszy kilkakrotne podlewanie, a w przypadku większych sadzonek z uszkodzoną bryłą korzeniową lub gatunków wrażliwych - również zraszanie korony, ale nie podczas intensywnego promieniowania słonecznego.
Podlewanie polega na doprowadzeniu odpowiedniej ilości wody do gleby aby system korzeniowy otoczony był wilgotnością pozwalającą na stabilny wzrost roślin i nie zakłócał procesu wegetacyjnego. Nie wolno roślin przelewać z dwóch powodów: mogą zagniwać korzenie oraz wypłukuje się związki mineralne którymi się roślina żywi. Wokół posadzonego drzewka należy zrobić zagłębienie w celu lepszego gromadzenia się wody. Na stanowiskach, na których nie można zapewnić regularnego podlewania, powierzchnię gleby ściółkuje się kawałkami kory, torfem, wiórami, skoszoną trawą lub innymi tego typu materiałami. Wyższe rośliny, jak również formy kolumnowe i wąsko stożkowate chroni się przed wywróceniem skośnie wetkniętymi palikami lub umocowuje się je drutami.
Gatunki i odmiany bez dobrze wykształconego pędu przewodniego należy przywiązać do palika (gatunki szczepione). Podczas przesadzania roślin dochodzi do redukcji korzeni, co prowadzi do zachwiania proporcji pomiędzy częścią nadziemną a podziemną. Objawia się to powolnym wzrostem nadziemnych części rośliny w pierwszym roku po posadzeniu. W przypadku niektórych gatunków, które dobrze znoszą cięcie (cisy, jałowce, żywotniki), stosunek nadziemnej części do podziemnej można poprawić przez przycięcie pędów.
Niektóre wrażliwe i bardziej wymagające chroni się na zimę, przykrywając je matami, słomą, trzciną lub innym materiałem. Bardziej odpornym można po obfitym podlaniu przykryć torfem lub liśćmi tylko korzenie, aby nie dopuścić do zbyt szybkiego zamarznięcia gleby. Drzewa i krzewy należy zabezpieczyć przed ogryzaniem ich przez zwierzynę jeśli taka ma dostęp do nasadzeń przez ogrodzenie całej powierzchni lub poszczególnych drzew.
Pielęgnowanie rosnących już roślin nie wymaga wiele uwagi. Polega na odchwaszczaniu (trwałe, wysokie chwasty mogą negatywnie wpływać na pokrój i rozgałęzianie się niektórych iglaków żywotników, cyprysików), regularnym podlewaniu latem i jesienią, usuwaniu widlastych i konkurencyjnych bocznych pędów, ochronie przed chorobami i szkodnikami oraz zasilaniu kompostem lub wieloskładnikowymi nawozami mineralnymi. Nawozy kupowane na rynku posiadają określony skład chemiczny czasami zróżnicowany, dlatego należy uważnie odczytać dawkowanie i zastosować się do instrukcji.