Grab (Carpinus)

Powszechnym w Polsce przedstawicielem gatunku Grab (Carpinus) jest grab pospolity (Carpinus betulus). Pozostałe gatunki (których jest ok. 40) są mało znane, ale niektóre z nich są dostępne w naszych szkółkach! Oferujemy także ciekawe odmiany grabu, wyróżniające się przede wszystkim pokrojem. 

Skąd pochodzi i gdzie występuje grab?

Naturalny zasięg grabów to strefa klimatu umiarkowanego na półkuli północnej. Najwięcej gatunków występuje w Chinach, a aż 27 z nich to endemity. Rodzimy grab pospolity jest często spotykany na niżu i pogórzu. Występuje w lasach, raczej rozproszony, chociaż na wschodzie kraju spotykane są grądy - lasy, w których gatunkiem dominującym jest właśnie grab pospolity.

Jak wygląda grab?

Graby to drzewa średniej wielkości, o strzelistym, prostym pniu i regularnej koronie. Liście pojedyncze, całobrzegie, sezonowe, ale często po zaschnięciu pozostające na drzewie przez całą zimą. Grab charakteryzuje się twardym i trwałym drewnem, wykorzystywanym m.in w budownictwie.

Jak kwitnie grab?

Grab jest wiatropylny, jednopienny, rozdzielnopłciowy. Kwiatostany męskie mają postać zwisających kotek, a żeńskie są niepozorne i zebrane w kłosy.

Jak owocuje grab?

Owocem grabu jest drobny orzeszek, wyrastający trójklapowym skrzydełku. Owoce są zebrane w okazałe, zwisające owocostany.   

Jakie wymagania ma grab?

Grab preferuje gleby zwięzłe, żyzne, próchniczne, średnio wilgotne, ale przepuszczalne. Najlepiej rośnie w pełnym słońcu, ale najlepiej z rodzimych drzew znosi także cień. Nie jest wrażliwy na mróz.

Gdzie sadzić grab?

Grab jest gatunkiem lasotwórczym, może być wykorzystywany do zalesiania terenów. Jest także uprawiany jako drzewo ozdobne, zwłaszcza w parkach i dużych ogrodach. Z powodzeniem jest sadzony w formie żywopłotów, ponieważ dobrze znosi cięcie i bardzo ładnie się zagęszcza. 

Jak sadzić grab?

Sadzonki grabu z doniczek można sadzić przez cały okres wegetacyjny, przeciwwskazaniem jest jedynie zamarznięta ziemia. Drzewa, które mają być soliterami, należy sadzić w dużym rozstawie, zapewniając drzewu potrzebną przestrzeń.
Grab sadzony w formie żywopłotu należy posadzić co ok. 30 cm, a następnie przyciąć, najlepiej na wysokość 30-40 cm. Dzięki temu rośliny mocno rozkrzewią się od samego dołu i stworzą gęsty, zwarty i zdrowy żywopłot. 

Kiedy i jak przesadzać grab?

Przesadzać można tylko młode drzewka. Należy robić to w okresie spoczynku, kiedy rośliny są pozbawione żywych liści. Pozostające na pędach zaschnięte liście nie są przeciwwskazaniem do przesadzania. 

Jak uprawiać grab?

Grab posadzony w formie solitera nie wymaga żadnych zabiegów pielęgnacyjnych, może poza podlewaniem roślin w razie suszy, zwłaszcza w pierwszym roku po posadzeniu oraz sporadycznego nawożenia, uzupełniającego niedobory składników pokarmowych.  

Gatunki i odmiany grabu

Grab pospolity - rodzimy gatunek, doskonały na żywopłoty
Grab pospolity ‘Albert Beeckman’ - kolumnowa odmiana, o wąskiej koronie
Grab pospolity ‘Quercifolia’ - niezwykła odmiana grabu, o liściach przypominających kształtem liście dębu
Grab kaukaski - gatunek pochodzący z terenów Azji Mniejszej, tworzy niewysokie zarośla.

Czy warto uprawiać grab?

Grab warto uprawiać dla jego walorów dekoracyjnych, szczególnie ozdobny jest dzięki szarej korze, jasnozielonym liściom i okazałym owocostanom. Cennym nasadzeniem z grabu jest żywopłot, który może być sadzony nawet w cieniu, a dzięki swej zwartości i częściowo pozostającym na pędach suchych liściach, jest dobrą osłoną nawet w okresie zimowym. Żywopłot z grabu, tworząc gęstą ścianę, dobrze chroni od zimowych wiatrów, a także od ciekawskich spojrzeń przechodniów.