Rośliny pnące, pnącza

Pnącza szybko rosnące

Szybko rosnące pnącza polecamy przede wszystkim do obsadzania ścian budynków, murów i ogrodzeń, ekranów dźwiękochłonnych, a także mocnych i solidnych pergoli i krat. Są najlepsze do zakrywania nieestetycznych murów i elewacji. Posadzone na otwartej przestrzeni, bez podpór, sprawdzą się także jako rośliny okrywowe, w krótkim czasie pokrywające powierzchnię gleby. 

Wśród pnączy szybko rosnących znajdą się zarówno rośliny zimozielone, jak i zrzucające liście. Niektóre z nich pięknie kwitną i owocują. Chociaż wśród pnączy można znaleźć rośliny trujące (np. bluszcz, dławisz), możesz wybrać do swojego ogrodu także gatunki rodzące smaczne i zdrowe owoce (np. winorośl, aktinidia czy akebia). Kwitnące pnącza to nie tylko dodatkowy walor dekoracyjny, ale także źródło pyłku i nektaru dla owadów zapylających, w tym także dla pszczół. 

Gdzie sadzić pnącza szybko rosnące?

Szybko rosnące pnącza potrzebują żyznej ziemi i mocnych podpór, które udźwigną ich ciężar. Jeśli mają rosnąć przy specjalnie skonstruowanej bramce czy pergoli, zadbaj, aby jej konstrukcja była naprawdę wytrzymała.
Szybko rosnące pnącza doskonale nadają się do sadzenia przy ścianach i budynkach, które chcemy zakryć. Jeśli jednak tym budynkiem jest stara altana lub szopa, budowla może nie wytrzymać ciężaru roślinnej masy. 

Pnącza mogą się także wspinać po drzewach. Jeśli masz w ogrodzie drzewo, które przestało żyć, ale nie chcesz się go pozbywać - obsadź je szybko rosnącym pnączem. W ciągu kilku lat suche drzewo może zmienić się w zielony, żywy obiekt. 

Jak nawozić szybko rosnące pnącza?

Szybki wzrost sprawia, że szybko rosnące pnącza mają duże potrzeby pokarmowe - potrzebują dużych ilości składników pokarmowych, aby budować swoją masę. 

Aby nie ograniczać ich wzrostu, stosuj regularne nawożenie. Przynajmniej raz w roku, wiosną, zastosuj nawozy organiczne, a dodatkowo (lub zamiast - jeśli nie masz dostępu do kompostu lub przefermentowanego obornika) możesz podać niewielką dawkę kompleksowych nawozów mineralnych. Ostatnią dawkę wprowadź nie później, niż końcem lipca. 

Jak ciąć szybko rosnące pnącza?

Sposób cięcia zależy od gatunku. Niektóre - np. bluszcz lub winobluszcz - praktycznie nie potrzebują cięcia. Inne, np. glicynię, należy ciąć corocznie po kwitnieniu, aby poprawić jej pokrój i pobudzić do intensywnego kwitnienia w przyszłym roku. 

 

Jakie szybko rosnące pnącza są najlepsze do ogrodu?

 

Pnącza o liściach sezonowych

Winobluszcz pięciolistkowy czyli tzw. “dzikie wino”. Rośnie szybko i wspina się za pomocą wąsów. Jesienią pięknie się przebarwia.

Winobluszcz trójklapowy wyróżnia się błyszczącymi, bardzo atrakcyjnymi liśćmi, które jesienią przebarwiają się spektakularnie. Mocno przytwierdza się do ścian za pomocą przylg. 

Dławisz okrągłolistny - pnącze o dużej sile wzrostu i atrakcyjnych, ale trujących nasionach

Pnącza o liściach zimozielonych

Bluszcz pospolity - rodzime, zimozielone pnącze. Dobrze znosi cień

Wiciokrzew zaostrzony o miękkich, owłosionych liściach i pachnących, kremowych kwiatach

Pnącza kwitnące

Glicynia chińska - jedno z piękniej kwitnących pnączy

Wiciokrzew Hecrotta ‘American Beauty’ - obficie kwitnące, miododajne pnącze

Wiciokrzew pomorski ‘Serotina’ - kwiaty tego wiciokrzewu nie tylko są dekoracyjne, ale i pięknie pachną

Milin amerykański to bardzo bujne i efektownie kwitnące pnącze

Pnącza o jadalnych owocach

Aktinidia ostrolistna ‘Issai’ - “mini kiwi’; daje jadalne owoce przypominające agrest. Samopylna, owocuje nawet wtedy, gdy jest posadzona samotnie

Aktinidia pstrolistna ‘Dr Szymanowski’ - owocujące pnącze o pięknie wybarwionych, pstrych liściach

Winorośle o jadalnych owocach, najlepszych na domowe wino

Cytryniec chiński owocuje bardzo efektownie; czerwone, kuliste owoce wyrastają w dużych gronach. Owoce cytryńca nie tylko ciekawie wyglądają, ale także dobrze smakują i są bardzo zdrowe!

Akebia pięciolistkowa - egzotyczna roślina, która nadaje się do uprawy w prawie całej Polsce. Jej osobliwie wyglądające owoce smakują podobnie do mango!

Pnącza na ogrodzenia i płoty

Pnącze porastające ogrodzenie zamiast żywopłotu to bardzo interesująca opcja. Porośnięty pnączem płot lub ogrodzenie z siatki spełnia tę samą rolę co żywopłot: daje szczelną zasłonę, tworząc zaciszny i dyskretny zakątek, osłaniając od wiatrów i pyłów. 

Pnącze rosnące na płocie zamiast typowych roślin żywopłotowych polecamy zwłaszcza do małych ogrodów, w których brak miejsca na żywopłot. Żywopłot, nawet z roślin kolumnowych i regularnie przycinany, zajmuje pas przestrzeni o szerokości minimum 70-100 cm. Pnącza natomiast prawie nie zajmują powierzchni poza grubością ogrodzenia. 

Wiele pnączy rośnie bardzo szybko i już w ciągu 1-2 lat jest w stanie porosnąć ogrodzienie do wysokości 1,5 m. Oczywiście, na początku nie będzie to ściana zwarta i nieprzejrzysta, ale jednak dająca już sporo prywatności. 

Pnącza zwykle nie wymagają formowania, samoistnie utrzymując pożądany i nadany przez płot rozmiar i wysokość. Ponieważ pnącza można także sadzić rzadziej, zmniejszony koszt zakupu roślin, a sadzenie będzie łatwiejsze i szybsze. 

 

Zalety pnączy jako żywopłotu:

• zajmują bardzo mało miejsca w ogrodzie
• szybko tworzą “zieloną ścianę”
• brak konieczności formowania
• brak ryzyka, że rośliny wyrosną zbyt duże
• mniejsze koszty - pnącza zwykle można sadzić w większym rozstawie, więc wydatek na zakup roślin będzie mniejszy

 

Planując obsadzenie ogrodzenia lub płotu pnączami zamiast sadzenia weź pod uwagę, że ogrodzenie musi być stabilne i wytrzymałe. Po kilku latach silnie rosnące pnącze może ważyć całkiem dużo. Masa roślinna przypadająca na jedno przęsło może nawet znacznie przekraczać 100 kg. 

Pnącza jako element chroniący i zasłaniający sprawdzą się tylko przy wyższych ogrodzeniach, ponieważ będą chronić nasz teren tylko do wysokości ogrodzenia. 

 

Ograniczenia w stosowaniu pnączy porastających płot zamiast żywopłotu:

• duża masa roślin - ogrodzenie musi być trwałe i solidne, aby wytrzymać ciężar roślin
• jeśli płot znajduje się w granicy, musisz uzgodnić z sąsiadem jego obsadzenie
• pnącze nie wyrośnie znacznie wyżej, niż sięga płot, więc może nie stanowić wystarczającej osłony
• konserwacja lub odmalowanie płotu lub siatki ogrodzeniowej będzie wymagało usunięcia pnącza z ogrodzenia. Przycięte nisko rośliny oczywiście odrosną, jeszcze szybciej obrastajac płot na nowo, ale konieczność oczyszczenia siatki z resztek roślin może być pracochłonne

 

Jakie pnącza najlepsze na płot lub inne ogrodzenie?

Na ogrodzenia polecamy pnącza, które rosną szybko i w krótkim czasie mogą je zarosnąć. Nie powinny one jednak wytwarzać zbyt dużej biomasy, aby ich ciężar nie obciążał nadmiernie konstrukcji. Najlepiej sprawdzą się:

• winobluszcz pięciolistkowy
• wiciokrzew japoński ‘Aureoreticulata’
• wiciokrzew Tellmana
• wiciokrzew zaostrzony - zimozielony
• bluszcz pospolity - zimozielony
• trzmielina Fortune’a - silniej rosnące odmiany np. ‘Coloratus’, ‘Emerald Gold’, ‘Gold Tip’ - zimozielony
• róża wielokwiatowa i róże pnące- zwłaszcza na płotach mogą stworzyć rustykalny, urokliwy klimat. Nie ma wąsów czepnych, wymaga przywiązywania do podpory. 
• winnik zmienny ‘Elegans’ o wielobarwnych liściach i ozdobnych owocach
• powojniki

 

Jak sadzić pnącza przy ogrodzeniu?

Po wyborze gatunku i odmiany pnącza, które chcesz posadzić przy płocie lub ogrodzeniu z siatki, zmierz długość płotu i zdecyduj, jak gęsto chcesz posadzić rośliny. Rozstaw jest niemal dowolny - rośliny posadzone w większej odległości będą wymagać po prostu więcej czasu, aby zarosnąć ogrodzenie na danej wysokości. Zwykle poleca się rozstaw 50-150 cm, przy czym weź pod uwagę także siłę wzrostu sadzonej rośliny. 

Pnącza możesz posadzić nawet przy samym płocie. Jeśli jednak ogrodzenie ma fundament, zachowaj min. 20 cm odstępu, ponieważ przy samym murze zwykle jest bardziej sucho, a do tego beton może wpływać na glebę, m.in. podnosząc odczyn. 

 

Jak pielęgnować pnącza na płocie lub ogrodzeniu z siatki? 

Pnącza rosnące przy ogrodzeniu zwykle nie wymagają specjalnej pielęgnacji poza nawożeniem i - w miarę potrzeby - podlewaniem. Cięcie zwykle nie jest potrzebne, chociaż bez problemu można je przycinać, aby ograniczyć nadmierny wzrost albo odmłodzić rośliny. 

Jeśli rośliny zostaną zaatakowane przez chorobę lub szkodniki, należy zastosować odpowiedni zabieg ochronny.